Шекарадағы ШЫНДЫҚты айтты! | Мектептер жабылуда, аурухана жоқ, тұрғын үй салынбайды, қаражат жоқ! скачать в хорошем качестве

Шекарадағы ШЫНДЫҚты айтты! | Мектептер жабылуда, аурухана жоқ, тұрғын үй салынбайды, қаражат жоқ!

#НартайАралбайұлы #NartayNews #НартайНьюс #nartaynews Қазақстан РеспубликасыПремьер-министрінің орынбасары Қ.А. Бозымбаевқа ДЕПУТАТТЫҚ САУАЛ Құрметті Қанат Алдабергенұлы! Бүгінгі депутаттық сауалым шекараның шебінде орналасып орталықтағы олжадан шет қалған ауыл-аудандағы ағайынның арызы хақында. Қазақстанның 14 облысы Ресеймен, Қытаймен, Өзбекстанмен, Қырғыз Республикасымен және Түркіменстанмен шектеседі. Бас-аяғы 67 аудан бар шекара шебінде, ол жақта 3,4 миллион азаматымыз тұрады. Солардың түйіні тарқамаған түйткілін айтуды білім саласынан бастайын. Еліміздің шекаралық аумақтарында 1405 білім беру ұйымы орналасқан. Жіліктесем: 710 балабақша, 658 мектеп, 37 колледж. Аталған мекелемерде жалпы саны 239 мың отандасымыз білім алуда. Шекарадағы 90-ға жуық білім мекемесінің материалдық техникалық базасы әбден тозған, жасанды интелекті тұрмақ жазып-сызатын зат тапшы. Ол ол ма, 40-қа жуық білім ордасының не асханасы, не спорттық залы, не кітапханасы жоқ. Шекара шебіндегі 10 мектебіміз саманнан салынған, 5-і қамыстан салынған, 3-еуі ағаштан тұрғызылған, ешқайсысының іргетасы құйылмаған. Кейбір мектептерде орталықтандырылған су, кәріз жүйелдері атымен жоқ. Ол аздай, соңғы жылдары шекардағы 10-ға жуық мектеп жабылып қалған, себеп оқушы санының аздығы. Ауылындағы мектеп жабылғандықтан басқа елді-мекенге мәжбүрлі түрде оқуға аттанған оқушылардың ата-аналары да көшіп жатыр. Ал адамы көшкен ауылдың картадан өшетіні белгілі. Барлық шекаралық аймақта өршіген бұл проблема Қазақстанға үлкен қатер төндіреді, бір ғана дерек айтайын: соңғы 5 жылда елімізде 194 ауыл жабылып қалды. Ұсыныс: 1. Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігінің 2022 жылғы 6 мамырдағы №185 «Халықтың тығыздығына және елді-мекендердің қашықтығына қарай білім беру ұйымдары желісінің кепілдік берілген мемлекеттік нормативін бекіту туралы» бұйрығында көрсетілген 2.2., 2.3., 2.4. - тармақтарын «ерекше жағдайда деген тіркеспен толықтыру немесе шекара маңында орналасқан мектептер үшін аталмыш тармақтарда белгіленген нормативтердің шегін азайтуды ұсынамын. Үкімет бұл шешім пысықталып жатқанын шілдеде айтты, соны жеделдету қажет! 2. Шекаралық елді-мекендердерді білім ордаларын дереу жөндеуден өткізу керек, қазіргі ахуал ауыр. Енді Денсаулық саласына тоқталайын. ҚР Денсаулық сақтау министрлігінің №59 бұйрығында денсаулық сақтау нысандарын салу үшін елді-мекенде неше тұрғын болуы керектігі көрсетілген. Бірақ бұл құжат шекаралық аумақтардағы халықтың құқығын тікелей таптап отыр. Себебі бұйрықта талап етілген халық саны көп ауылда жоқ, салдарынан шекарада шебіндегі ауылдарда аурухана тұрмақ амбулатория салынбаған. Ол жақтағы халық денсаулығы сыр берсе аудан мен қалаға қатынауға мәжбүр. Жол алыс, салдарынан орталықтағы аурухана жетіп үлгермеген талай азамат жолда жан тәсілім етуде. Ұсыныс: ҚР Денсаулық сақтау министрлігінің №59 бұйрығын өзгертіп, округ орталықтарында дәрігерлік амбулатория немесе фельдшерлік-акушерлік пункт, медпункт, ал жәй ауылдарда медпункттардың болуын тұрғындарының санына қарамастан міндеттеу керек. Бұл шекаралық ауылдар үшін ауадай қажет шешім. Енді шекара маңындағы тұрғын үй мәселесіне тоқталайын. Шекаралық аудандардағы халық санын сақтауға мүмкіндік беретін тұрғын үй қорын көбейту үшін кәсіпкерлердің көмегі керек. Яки олар үй салады, кейін ақшасын мемлекеттен алады. Бірақ ҚР Өнеркәсіп және құрылыс министрлігінің № 289 бұйрығына сәйкес өтемақы 5 миллион теңгеден аспайды. Бұл мүлдем тиімсіз. Себебі мемлекеттен 5 миллион теңге ғана өтемақы алу үшін ешқандай кәсіпкер шекаралық ауылға баспана салмайды! Ұсыныс: шекаралық аумақта тұрғын үй салған кәсіпкерлердің барлық шығындарының 50%-нан аспайтын сомасын өтеп беретін мүмкіндік жасау қажет. Ол үшін ҚР Өнеркәсіп және құрылыс министрлігінің № 289 бұйрығын өзгерту керек. Ендігі проблема «Ауыл ел бесігі!» жобасына қатысты. Жобада қаражат бөлу өңірдің тұрғындар санына байланысты деп көрсетілген. Бірақ бұл қате ұстаным. Мысалы, 100 мың адамға 100 миллион теңге бөлінді делік. Сонша халық бір облыстың 4 ауылында тұрса, бір облыстың 20 ауылында өмір сүруі мүмкін. Салдарынан аталған ақшаны бір облыс 4 ауылдағы инфрақұрылымды ұстауға жұмсаса, басқа облыс сол қаражатты 20 ауылға жеткізуге мәжбүр. Ол жетпейді де. Мәселен БҚО-да 405 ауыл бар. Оның 145-і шекара маңында. Ауылдардың саны көп болған сайын күтіп ұстауды қажет ететін әлеуметтік және инженерлік инфрақұрылымның да саны арта береді. Ұсыныс: «Ауыл ел бесігі!» жобасы бойынша бөлінетін қаражатты елді-мекендерінің санын ескере отырып, соның ішінде шекара маңында орналасқан ауылдарға басымдық бере отырып бөлу қажет. Жоғарыда аталған мәселелер министрліктерге тиесілі бұйрықтар арқылы шешілуі керек. Осы тұста «AMANAT» партиясының депутаттары «Шекаралық елді-мекендерді дамыту» бойынша заң жобасын дайындағанымызды, заңнамалық өзгеріс қажет болса осы құжатпен реттеуге болатынын қаперге саламын. «AMANAT» фракциясының мүшесі, депутат Н. Сәрсенғалиев