ТХЬЭЛЪЭУl 2015 - HATTİLER, HATTUŞAŞ VE ÇERKESLER "хьэтусас-мыващхъуэк1анэ-тхьэлъэу1" скачать в хорошем качестве

ТХЬЭЛЪЭУl 2015 - HATTİLER, HATTUŞAŞ VE ÇERKESLER "хьэтусас-мыващхъуэк1анэ-тхьэлъэу1"

ТХЬЭЛЪЭУl 2015 Bu belgesel 22-23.08.2015 tarihlerinde Nalçik'ten gelerek Hattuşaş ve burada yer alan Adıgeler için önemli bir yere sahip olan yeşil taşa yaptıkları ziyareti anlatmaktadır. Nart zamanlarında beri , bir yemin etme şekli olarak Adigelerin destanlarında , '' Waşğue Mıvaşğue Kane - Mavi gökyüzü mavi taş tanesi '' ifadesine rastlanmakta. Örneğin ,Nart söylencelerin de , Sosorıkue nin atı Tığujey , sahibine şöle seslenmekte , '' Waşğue mıvaşğue kane , sen adam olursan ben sana at olurum.''. Ayrıca , Seteney Guaşe ile LEPŞ in tartışmalarında da şöyle anlatılmakta '' Bakue Dane oradan ayrıldıktan sonra , gide gide Waşğue mıvaşğue kane ' ye rastlıyor ve yalvarıyor : Başının gözünün sadakası olsun , ne olursun torunumu eğit , öğüt ver ''..Daha sonra , Vaşğue Mıvaşğue Kane esti gürledi çakti ve oradan ayrıldı. Bundan da , Vaşğue Mıvaşğue Kane nin hayali bir şey olmadığı , yeryüzünde , hatta Xeku de olduğu anlaşılıyor.. Ve ayrıca , günümüzde , bu taşın Hatuşaş da bulunuyor olması , buraların da O zamanlar XEKU topraklarının içinde kaldığını gösteriyor.. Адыгэхэм, уеблэмэ Нарт лъэхъэнэ лъандэрэ, къыддок1уэк1 Тхьэры1уэ псалъэ «Уащхъуэ Мыващхъуэк1анэ …» Къапщтэмэ Нарт пшыналъэм хэту урохьэл1э Сосрыкъуэ иш Тхъуэжьей мыпхуэдэу къыжыри1эу: Уащхъуэ мыващхъуэк1анэ, уэ л1ы ухъумэ сэ шы сыпхуэхъунк1э. Абы нэмыщ1и Сатэней гуащэрэ Лъэпщрэ зэрызыщыхьам теухуауэ къа1уэтэжым ущрохьэл1э «… Вакъуэ-Данэ 1уегъэзык1ыжри к1уэм-лъэурэ Уащхъуэ Мыващхъуэк1анэм хуозэри йолъэ1у: Уащхъуэ Мыващхъуэк1анэ, щхьэузыхь сызыхуэхъун! Си пхъуырылъхур схуэгъэ1ущ, схуэущий! Уащхъуэ Мыващхъуэк1анэ къепсщ, къэхъуэпск1ри 1ук1ыжащ … Мыбдеж къыщыбгуро1уэ Мыващхъуэк1анэр къагупсыса гуэру щымыту щ1ы дызэтетым зэрыщы1эр, уеблэмэ Нарт хэкум зэрырилъыр. Нобэ Мыващхъуэк1анэр здэщы1э Хьэтусас Нарт хэкум зэрыхиубыдэу щытари къыбгурегъа1уэ.Мыпхуэдэ Тхьэры1уэ псалъэхэри ноби къыхэнащ адыгэбзэм: Уащхъуэ къану Мыващхъуэк1анэ, …;- Уащхъуэ Мыващхъуэк1анэ, … 1ут1ыж Борис и пьесэми къыхощ мыпхуэдэу: Уащхъуэ Мыващхъуэк1анэ! Пхуызощ1ыр сэри быдэу мы Тхьэлъанэр. Мы гъащ1э хышхуэм дэнэ симылзами, Псэлъыхъу ек1у дапщэм гу къысхуамыщ1ами, Уэ зэи, зык1и, хэтк1и усхъуэжыну,Гукъэк1 сэзыгъэщ1ын къэмыхъуыфыну! Андемыркъан теухуа 1уэры1уатэми мыпхуэдэу къыхощ: - Сэ фэ гъуамэхэр си гущ1ы1у физмыгъэплъэнк1э, Уащхъуэ Мыващхъуэк1анэ» жи1эри и сагъыдакъыр и пщэм пэщ1игъэкъуащ, лъэбакъуэхъуу уври щыту и псэр хигъэк1ащ. (Андемыркъан) 1уэры1уатэм къызэрыхэщыжымк1э Уащхъуэ Мыващхъуэк1анэк1э Тхьэ я1уэмэ абы епц1ыжын шынэхэт, апхуэдэу Тхьэ я1уатэмэ дзыхь хуэпщ1, шэч къытомыхьэу хъунут апхуэдизк1э а мывэм пщ1э хуащ1т, ф1эл1ык1ти. Нобэр къыздэсым нэхъ мащ1э хъуами урохьэл1э Уащхъуэ Мыващхъуэк1анэ … жа1эрэ Тхьэ я1уэу. Нобэм къэсауэ щы1эщ хъуэхъужьхэр: Ди Тхьэ, Тхьэшхуэ! Анэдолэу дыщэкъуэладжэ! … хъуэхъум пищэу. Анэдолэу дыщэкъуэладжэр нобэ Тыркум къэралым хеубыдэ, Анатолия – к1э еджэу къэнащ. Ищхьэк1э жыс1ахэм ухэплъэжрэ уегупсысмэ къыбгуро1уэ нобэ Анадолэу дыщэкъуэладжэм щы1э Хьэтусас къалэ зэтекъутауэ къэнар ди адыгэбзэм зэрыхэтыр ди щ1ык1апэу, Нарт хэкум хиубыдэу зэрыщытар, абы дэлъ Мыващхъуэк1анэри ди Тхьэры1уэ мывэр зэрыарар.