1918-ci il Mart Qırğınının General Qurbanı - Milyonçu Ağa Yusif bey. F.A.D. скачать в хорошем качестве

1918-ci il Mart Qırğınının General Qurbanı - Milyonçu Ağa Yusif bey. F.A.D.

1918-ci il martında Ağa Yusif bey vəziyyətin nə ilə nəticələnəcəyini duyaraq, Bakıya çoxlu silah gətirtdirir və xalqı silahlandırır. O bu işə bütün ətrafını səfərbər edir. Rus qoşunları Bakını əhatə etdiyindən, şəhərdə xüsusi vəziyyət yaranmışdı. Yalnız yüksək rütbəli general gizli, həm də yoxlanılmadan nə isə edə bilərdi. Bu səbəbdən Ağa Yusif bey hər yana özü gedər, kisələrlə qızıl xərcləyib Bakının müdafiəsinə qalxarmış. Onu məhv etmək üçün çox pusqular qururlar. Hətta bir dəfə güllə onun düz ürəyinə tuşlanır, amma döşündə gəzdirdiyi “Quran” onu qoruyur. Azərbaycanda milli hökumətin yaradılmasına, "ADR" partiyasının geniş fəaliyyət göstərməsinə maddi yardım edən Dadaşov 1918 ildə Bakıda mart soyqırımı zamanı dəstəsi ilə birgə ermənilərə qarşı silahlı mübarizə aparmışdır. O zamanlar Aqa Yusif bey Bakida düşmene meydan oxuyur, oz destesini teskilatlandirir, maliyyesdirir ve silahlandirirdi. Rusiyadan oz gemisi ile getirdiyi silahlari eli-bos muselmanlara paylamis ve Iceri seherde damlara pulemyotlar yerlesdirmisdir. Qezeblenen ermeniler milyoncunu ne yolla olur olsun oldurmek qerarina gelibler. Silah ardınca novbeti defe Rusiyaya göndərdiyi gəmilərini, 26 mart 1918 ilde Zire kendine qarşılamağa gedən Dadaşov, silahları arabalara yüklətdirib geri qayıdarkən, daşnak S.Lalayanın quldur dəstəsi ilə qarşılaşmışdır. Sayca defelerle cox olan kommunist ermeni quldur bascisi olan S.Lalayan ona qılıncının altından keçməyi əmr edərkən, Dadaşov "Mən türkəm. Türk ölər, ancaq erməni dığasının qılıncının altından keçməz! Ozunuze agliniz getmesin, siz digalari her zaman, men qilincimin altindan kecirtmishem cavabını vermişdir. Men Vetenimin xalqimin yolunda, oldurmeye ve olmeye haziram. Qeyri-beraber doyushe mətanətlə tab gətirən Dadaşov erməniləri burada yubadaraq, silahların daşnaklara yox, əliyalın döyüşən azərbaycanlılara çatmasına nail olmuşdur. Hiddətlənən daşnaklar onu işgəncə ilə öldürmüşlər. Ölümündən sonra ermənilər onun üzəri brilyant, zümrüd və yaqutla bəzədilmiş, yaxasından orden və medallar asılmış mundirini ələ keçirmişlər. Qəbri indiyədək aşkar edilməmişdir... 1918-ci ilin 25 mart və 3 aprel tarixləri arasında Bakı şəhərində və Bakı quberniyasının müxtəlif bölgələrində və digər ərazilərdə kommunistler və daşnak erməni silahlilari, rəsmi mənbələrə əsasən soyqırımın nəticəsində 50 minə yaxın azərbaycanlı qətlə yetirilmiş, on minlərlə insan itkin düşmüşdür. 1919 və 1920-ci ilin mart ayının 31-i iki dəfə Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti tərəfindən ümummilli matəm günü kimi qeyd edilmişdir. Azərbaycan prezidenti Heydər Əliyevin 26 mart 1998-ci il tarixli sərəncamı ilə 31 mart Azərbaycanlıların Soyqırımı Günü elan edilmişdir. fuad.askerovdadashev