Hukuk Devleti скачать в хорошем качестве

Hukuk Devleti

FNF Türkiye Ofisi, Institute of Economic Affairs ve Learn Liberty işbirliğiyle hazırladığımız 50 videoluk "Liberalizm Atlası" projemizin on dokuzuncu videosunu Türkçe dublajlı olarak sunuyoruz. Çeviri: Kamil Sarı Seslendirme: Prof. Dr. Bican Şahin Editör: Dr. Seval Yaman ---- Hukuk Devleti San Clemente'deki bu küçük alışveriş merkezine hoş geldiniz. Prezervatiften biraya, bonglardan (uyuşturucu almak için kullanılan malzeme) , ucuz pizzaya, çöreklere, sigaralara ve loto biletlerine kadar mutluluk arayışınız için tek noktadan alışveriş imkanı sunuyor. Eğer alışveriş yapmayı planlıyorsanız kolay para da bulabilirsiniz ve işler ters giderse savaş araçları da edinebilirsiniz. Daha da önemlisi, neredeyse herkes burada beğenecek bir şeyler bulabilir. Daha da önemlisi, hemen herkes hoşlanmayacağı, pornografik, bağımlılık yapıcı ve/veya tehlikeli olarak gördükleri bir şeyler de bulabilir. Yine de bu alışveriş merkezi ayakta duruyor. Hoşgörü, özgürlük ve serbest ticaret erdemlerinin bir anıtı olarak ayakta duruyor. Tüm bunlar için hukukun üstünlüğüne teşekkür edebiliriz. Hukukun üstünlüğü, en basit haliyle, eylemlerimizin bizi mahkemeye düşürüp düşürmeyeceğini güvenilir bir şekilde öngörmemizi sağlar. Bu nedenle hukukun üstünlüğü, halkın yasalara hazır bir şekilde erişebilmesini ve yasaların asla geriye dönük olarak değil, yalnızca ileriye dönük olarak uygulanmasını gerektirir. Hukukun üstünlüğü kanun önünde eşitlik anlamına gelir. Hiç kimse bunun üstüne çıkamaz. Aristoteles binlerce yıl önce şu noktaya değinmiştir: “Hukukun üstünlüğü ... herhangi bir bireyin üstünlüğüne tercih edilir. Aynı ilkeye göre, bazı bireylerin yönetmesi daha iyi olsa bile, bunlar yalnızca yasanın koruyucuları ve bakanları olmalıdır.” John Locke, İkinci İnceleme'sinde bu konuyu şu şekilde ifade etmiştir: “Bir devlette yaşayan insanların özgürlüğü, herkesin o toplumda uyması gereken, Yasama Gücü tarafından yapılan bir kural ile sağlanır. Bu kural, başka bir adamın tutarsız, belirsiz, bilinmeyen, keyfi İradesine tabi olmadan, yasanın belirlemediği her şeyde kendi irademi takip etme özgürlüğümdür. 1776'daki Amerikan devrimine ses veren siyaset teorisyeni Thomas Paine, bu noktayı özel bir coşkuyla ortaya koymuştur. “Amerika'da hukuk kraldır.” Hukukun üstünlüğü olmasaydı, bu alışveriş merkezi muhtemelen var olmazdı bile. Yasayı bulamaz, anlayamaz veya tahmin edemezseniz, gayrimenkule yatırım yapmaz, envanter oluşturmaz veya uzun vadeli sözleşmeler yapmazsınız. Gerçekten de, hukukun üstünlüğü olmadan, büyük ihtimalle sadece basit takaslarla sınırlı kalırsınız. Hukukun üstünlüğü sadece bir prosedür meselesi midir? Yoksa kuralların içeriğiyle de mi ilgilidir? Klasik liberal gelenekteki düşünürlere göre, hukukun üstünlüğünün bir anlamı varsa, o da bireyleri devlet gücüne karşı koruması gerektiğidir. Nobel ödüllü ekonomist Friedrich Hayek, hukukun üstünlüğünün prosedürel yönlerinin onun özünü şekillendirdiğini gözlemlemiştir. Hukukun üstünlüğü bireyleri, kapsayıcı devlet gücüne karşı korumalıdır, çünkü aksi takdirde fazla güç, fazla karmaşaya sebep olur. “Hükümet kaç domuz yetiştirileceğine ya da kaç otobüs çalıştırılacağına, hangi kömür madenlerinin işletileceğine ya da ayakkabıların hangi fiyattan satılacağına karar vermek zorunda kaldığında, bu kararlar şekilsel ilkelerden çıkarılamaz ya da uzun süreli olarak belirlenemez. Bunlar kaçınılmaz olarak o anki koşullara bağlıdır.” Eğer hukuk her şeyi kontrol etmeye çalışırsa, tüm ayrıntıları belirlemek imkansız hale gelir. Hayek, hukukun üstünlüğünün yasa yapıcılara sınırlama getirmesi gerektiğini ve bunun da zorunlu olarak “bireyin devredilemez haklarının tanınması” anlamına geldiği sonucuna varmıştır. Bu görüşe göre, hukukun üstünlüğü sadece uygun formları doldurmak anlamına gelmez. Sizi Thomas Paine'den ilham alan cesur devrimcilerden biri olan James Madison'dan uyarıcı bir alıntıyla baş başa bırakıyorum. “Yasaların insanların kendi seçtikleri kişiler tarafından yapılması, eğer yasalar okunamayacak kadar hacimli veya anlaşılamayacak kadar tutarsız ise; yayımlanmadan önce yürürlükten kaldırılır veya revize edilirse veya bugün yasanın ne olduğunu bilen hiç kimsenin yarın ne olacağını tahmin edemeyeceği kadar sürekli değişikliğe uğrarsa, halk için pek bir faydası olmayacaktır. Hukuk bir eylem kuralı olarak tanımlanır; ama az bilinen ve pek sabit olmayan bir kural nasıl olabilir?” Bu alışveriş merkezinin sunduğu tüm kötü alışkanlıkları onaylamak zorunda değilsiniz, ancak bunun büyük bir erdem olan hukukun üstünlüğünü temsil ettiğini takdir edebilirsiniz. Hukukun üstünlüğü sivil toplum için gerekli bir çerçeve sunarak barış ve refah içinde bir arada yaşamamızı sağlar. Hukukun üstünlüğü her birimize bireysel seçim hakkı tanıdığı için, her birimiz bu ahlaksızlıklardan hangisinin peşinden gideceğimizi seçebiliriz. Ben mi? Ben saç kesimi için buradayım.