Jak zaszkodzić okupantowi? – Andrzej Gwiazda cz. 2. Świadkowie Epoki скачать в хорошем качестве

Jak zaszkodzić okupantowi? – Andrzej Gwiazda cz. 2. Świadkowie Epoki

Nagranie zrealizowane przez INSTYTUT PILECKIEGO w ramach projektu ŚWIADKOWIE EPOKI. Witamy na kanale Świadkowie Epoki. Jeśli uważasz materiał za WARTOŚCIOWY prosimy o "ŁAPKĘ W GÓRĘ". Zapraszamy też do oglądania innych nagrań z kanału "Świadkowie Epoki". Prosimy o SUBSKRYPCJĘ, pozwoli nam to rozwinąć kanał i dzielić się coraz ciekawszymi historiami. Zachęcamy też do podzielenia się swoją opinią w KOMENTARZACH. A może znasz kogoś, kto mógłby opowiedzieć nam swoją historię? Pisz do nas na adres: [email protected] Nasz dzisiejszy bohater: Andrzej Gwiazda (ur. 1935) – inżynier elektronik, opozycjonista w okresie PRL, współtwórca Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża i NSZZ „Solidarność”. Po podpisaniu w 1941 roku między Polską a ZSRS układu Sikorski–Majski, mającego na celu wspólną walkę obu państw z III Rzeszą, pewnej zmianie uległy warunki w kołchozie znajdującym się w kazachskiej miejscowości Imantaw, do którego w 1940 roku wywieziono czteroletniego Andrzeja Gwiazdę wraz z mamą i babcią. W starej chałupie można było teraz zorganizować polską szkołę podstawową, w której mama Pana Andrzeja uczyła geografii, a Polacy mogli świętować 3 Maja. Otrzymali także możliwość zmiany miejsca zamieszkania i zapisania się do formującej się na wschodzie Armii Andersa. Mama Pana Andrzeja miała tę możliwość, ale nie zdecydowała się, bo oznaczałoby to rozłąkę z synem i jego babcią, ponieważ jedno z nich wówczas chorowało i nie było zdolne do podróży. Warunki znów uległy znacznemu pogorszeniu po tym, jak w 1942 roku Amia Andersa ewakuowała się do Persji (dzisiejszy Iran), a Sowieci zaczęli naciskać na pozostałych na Syberii zesłańców, aby przyjęli sowieckie obywatelstwo. Choć dawało ono możliwość zarobku – niezwykle ważną w warunkach bezpłatnej pracy w kołchozie – Gwiazdowie nie przyjęli obywatelstwa, uważając że byłaby to zdrada. Pan Andrzej w wieku 6–7 lat próbował na różne sposoby „zaszkodzić okupantowi”, np. po kryjomu rozmontowując maszyny rolnicze w kołchozie. W 1945 roku komunistyczny Związek Patriotów Polskich zorganizował repatriację polskich zesłańców – nie widząc innej szansy na powrót do kraju, Gwiazdowie zdecydowali się zapisać do ZPP, mimo że również to posunięcie uznawali za zdradę. W lutym/marcu 1946 roku zesłańcy z kołchozu w Imantawie dowiedzieli się, że powrócą do Polski. Pan Andrzej z żalem rozstawał się z kolegami, których poznał na zesłaniu, i z psami, które broniły go, gdy znajdował się w niebezpieczeństwie. W marcu ciężarówki przewiozły zesłańców do Kokczetawu, gdzie spędzili miesiąc w oczekiwaniu na pociąg do Polski. Po trudnej, blisko miesięcznej podróży, podczas której nie dostawali jedzenia i sami musieli zatroszczyć się o to, aby w często niebezpiecznych warunkach zdobyć wodę, przekroczyli granicę Polski 11 czerwca 1946 roku. Copyright by Instytut Solidarności i Męstwa im. Witolda Pileckiego.