Գորիսի Հարժիս գյուղի նոր ճանապարհը, դպրոցը, երեխաները, 50 տարվա շրջանավարտները։ Harzhis village. скачать в хорошем качестве

Գորիսի Հարժիս գյուղի նոր ճանապարհը, դպրոցը, երեխաները, 50 տարվա շրջանավարտները։ Harzhis village.

Հարժիս, գյուղ Հայաստանի Սյունիքի մարզի Տաթև համայնքում[1]։ Գյուղի պաշտոնական անունը Հարժիս է[1]։ Ռուսական կայսրության ժամանակաշրջանում և մինչև Խորհրդային Միության ժամանակաշրջանի կեսերը այն հայտնի է եղել Յայջի անունով[3]։ Հարժիս է վերանվանվել 1968 թվականին։ Գտնվում է Որոտան գետի ձախ կողմում՝ սարավանդի վրա, ծովի մակարդակից մոտ 1700-1730 մ բարձրության վրա։ Հեռավորությունը Սյունիքի մարզի մարզկենտրոն Կապան քաղաքից կազմում է մոտ 79 կմ։ չեն տանում։ Ուղղաձիգ ժայռի ստորոտին կառուցում են եկեղեցի (Սուրբ Մինաս) և քարակոփ մի տուն (Համբու ղաբը)։ Ղուկասին ամուսնացնում են տաթևացի մի աղջկա հետ, բնակեցնում այդտեղ։ Հիմնվում է նոր գյուղ՝ Յայջի անունով։ Գյուղը չէր երևում ոչ սարահարթից, ոչ էլ Որոտան գետի ափով անցնող ճանապարհից։ Դա մի բնական թաքստոց էր՝ ժամանակի հրամայականով։ Յայջին ձևավորվել է 18-րդ դարի երկրորդ կեսին՝ մոտավորապես 1770-1780 թվականներին։ 1931 թվականի երկրաշարժից ավերվել է Յայջին՝ բարեբախտաբար առանց մարդկային զոհերի։ Սովետական կառավարության օգնությամբ գյուղացիները տեղափոխվել են սարահարթ՝ նախկին Հարժիս գյուղի տարածքը, դարձյալ Յայջի անունով, բայց արդեն անվտանգ, մինչև հորիզոնը ձգվող տարածքով։ Պլանային հատակագիծ են կազմում, կառուցում բարաքներ, որոշ թվով ընտանիքների տեղավորում, բայց առանց գոմի և մարագի։ Այդ պատճառով էլ գյուղացիների հետագա կառուցումների արդյունքում խախտվում է հատակագիծը։ 1968 թ. գյուղը վերանվանվել է Հարժիս։ Այժմ Հարժիսում կա 160 ընտանիք՝ 879 բնակչով։ Ավելի քան չորս անգամ շատ հարժիսցի ընտանիքներ կան Երևանում և այլուր։ Գյուղն ունի բուժկետ, մանկապարտեզ, 1954 թվականից՝ միջնակարգ դպրոց (մինչ այդ դպրոցը յոթնամյա էր), որի շրջանավարտներից շատերը ստացել են բարձրագույն կրթություն։ Նրանց թվում կան գիտության դոկտորներ, թեկնածուներ, արտադրության կազմակերպիչներ, առաջավոր աշխատողներ մայրաքաղաքում և այլ վայրերում» (մեջբերումը՝ Ազատ Աղաբեկյան- «Փնտրում ենք մեր արմատները։ Տոհմերի պատմություն»)։ Պատմամշակութային հուշարձաններխմբագրել Հիմնական հոդված՝ Հարժիսի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ցանկ (Սյունիքի մարզ) Գյուղն ունի Սուրբ Մինաս անունով եկեղեցի։ Հարժիսը (նախկինում՝ Յայջի) Սյունիքի մարզի հնագույն բնակավայրերից է։ Այդ են վկայում գյուղում և շրջակայքում գտնվող քարայրերը, դամբարադաշտերը (մ.թ.ա. 1-ին հազարամյակ), գյուղատեղիները (10-18-րդ դարեր), եկեղեցիները, ամրոցը (10-18-րդ դարեր), հին կամուրջը (13-րդ դար) և բազմաթիվ խաչքարերով գերեզմանոցը։ Գյուղից հարավ գտնվում է հին գյուղատեղի և Հարժիսի եկեղեցին։ Հարժիս գյուղի մոտակայքում է գտնվում 1343 թվականին կառուցված Հարժիսի (Յայջիի) քարավանատունը, որը միջնադարյան Հայաստանի նմանատիպ նշանավոր կառույցներից է։ #հարժիս #harzhis Harzhis (Armenian: Հարժիս) is a village in the Tatev Municipality of the Syunik Province in Armenia, 15 km southwest of Goris, on the left side of the Vorotan River, on the plateau. The distance from Kapan - the center of the province is about 79 km. The height above sea level is about 1700-1730 m. Until 1968, the village was called Yaiji. With that name the settlement was included in the Zangezur uezd within the Elizavetpol Governorate of Russian Empire. During the Soviet years, Harzhis was a part of Goris region of the Armenian SSR. Since 1995, it has been part of the Syunik province of RA, since 2015 the settlement is a part of the enlarged Tatev Municipality.