سرمقاله قرآن‌شناسی مستشرقین скачать в хорошем качестве

سرمقاله قرآن‌شناسی مستشرقین

گسترش رویکردهای استعماری در غرب، نه‌تنها پیامدهای سیاسی و اجتماعی داشت، بلکه مطالعات اسلامی و پژوهش‌های قرآنی غربیان را نیز دچار تغییر و تحول ساخت. مطالعات اسلامی و قرآنی در دنیای مسیحیت از قرن هشتم و نهم میلادی، همزمان با سده‌های نخستین ظهور و گسترش اسلام آغاز شد و با رویکردی جدلی و کلامی و محصور در فضای کلیسا تا قرن دوازدهم پی گرفته شد. نقد وثاقت، وحدانیت و اصالت قرآن کریم، از سده دوازدهم میلادی و پس از آن به حرکت افتاد که اولین نسخه‌ی قرآن به زبان لاتین، زبان رسمی کلیسا، ترجمه شد. ترجمه‌ی قرآن کریم به زبان انگلیسی در سال ۱۷۳۴ نیز مطالعات قرآنی در غرب را تسهیل کرد. سرانجام غلبه تفکر و عمل استعماری در قرن نوزدهم، مطالعات اسلامی و قرآنی در غرب را نیز وارد دوره‌ای ساخت که به‌روایت ادوارد سعید، در پیوند با قدرت شکل گرفته بود، در دوگانه‌ی خوب و بد می‌اندیشید، در پی تفکر به جای دیگری بود، خود را فرادست می‌انگاشت و به تحقیر دیگری می‌نشست. مستشرقان قرن نوزدهم در تداوم روش‌شناسی پوزیتیویستی و تجربی، پژوهش‌های خود را مبتنی بر عقل‌گرایی، اثبات‌گرایی و تاریخ‌گرایی پی گرفتند، و از سوی دیگر بر خلاف کلی‌نگاری پیشین، رویکردی موضوعی و تخصصی در پیش گرفتند. به باور این منتقدان ادعاهایی همچون اثرپذیری قرآن از سایر ادیان و تاریخ‌گذاری قرآن، حاصل همین دوره است. از این میان ایگناز گُلدزیهر، مستشرق یهودیِ مجارستانی که در سال ۱۹۲۱ درگذشت، از وجود شباهت‌هایی میان قرآن با تورات و اناجیل نتیجه گرفت که قرآن کریم منشأی یهودی و نصرانی دارد و در این باره به آموزه‌هایی از جمله توحید، روزه، قبله، احکام شرعی و اعتقاد به منجی استناد می‌کرد. مستشرقان دیگری پیش و پس از او نیز چنین سخنانی بر زبان راندند، در پاسخ مفسران مسلمان صرف مشابهت میان کتاب‌های آسمانی و آموزه‌های ادیان را در قامت دلیلی برای اخذ یکی از دیگری نپذیرفتند و علاوه بر اشاره به امّی بودن پیامبر، تصریح کرده‌اند که اگر قرآن برگرفته از تورات و اناجیل بود، نباید شاهد اختلاف و تفاوت در متن قرآن با آن دو می‌بودیم. قلب جغرافیایی مطالعات اسلامی در غرب، به‌تدریج و در گذر از قرن نوزدهم به بیستم، از اروپا به امریکا انتقال یافت. در نگاه آمریکایی نیز اگرچه همچنان نوعی بدبینی فراگیر به قرآن و سنت اسلامی به چشم می‌خورْد و مستشرقانی همچون یوزف شاخت، اصالت هر گونه حدیث در جهان اسلام را زیر سؤال می‌بردند، اما رویکردهای متفاوتی نیز ظهور یافت که پژوهش‌های یوزف هُرُویتس درباره داستان‌ها و اَعلام قرآن،‌ کتاب «مقدمه قرآن» و دیگر آثار مُنتگُمِری وات، و نیز پژوهش‌های زبان‌شناختی توشیهیکو ایزوتسو، نمونه‌هایی از آن است. منتگمری وات، قرآن و اناجیل را وحی، و در عین حال خطاپذیر می‌انگاشت، بر تعهد پیامبر اسلام به عدالت اجتماعی پای می‌فشرد و بر آن بود که پیامبر اسلام آمده بود تا مانند پیامبران عهد عتیق، روابط و مناسبات عادلانه را همراه با اعتقاد به وحدانیت خداوند، در بین مردمانی احیا کند که از این دو اصل دور افتاده بودند. #سوره #شب_هفتم #فصل_قرآن_کریم #قرآن_شناسی #نگاه_انتقادی