Memorijalna Arhitektura: Bogdan Bogdanović (TVB 1980.) скачать в хорошем качестве

Memorijalna Arhitektura: Bogdan Bogdanović (TVB 1980.)

U ovoj emisiji serijala Riznice kulturnog blaga, o memorijalnoj arhitekturi govori arhitekta Bogdan Bogdanović (1922-2010), dekan beogradskog Arhitektonskog fakulteta, jedan od osnivača Međunarodne akademije arhitekture, nekadašnji gradonačelnik Beograda i nosilac brojnih regionalnih i evropskih priznanja. Bogdanović je autor preko 20 memorijala širom regiona i autor najznačajnijih spomenika u Beogradu, Mostaru, Jasenovcu, Garavicama, Prilepu i Kruševcu. „Memorijalna arhitektura je memorijalna umetnost i govori jezikom lako razumljivim svim ljudima. Čovek obraćajući se vremenu budućem i objašnjavajući svoje zamisli, svoju verziju svoga smisla postojanja, nastojao je da govori trajnim simbolima. Sama ta ambicija čovekova da se obraća ljudima budućnosti i da im sa punom iskrenošću govori o sebi i o svojim najintimnijim idejama čini mi se da pokazuje opštu ljudsku veru u život i u čoveka uopšte", reči su Bogdana Bogdanovića, čija dela nastavljaju svoj život nošena njegovom idejom da budu trajni simbol mesta i vremena u kojem su nastali. Urednik Milivoje Begenišić, proizvodnja 1980. godina ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Bogdan Bogdanović (Beograd, 20. august 1922. — Beč, 18. jun 2010.) je bio srpski i jugoslovenski arhitekta, umetnik, filozof, i pisac. Značajan je neimar memorijalne arhitekture, spomen-obeležja podignutih u drugoj polovini dvadesetog veka, žrtvama fašizma u Drugom svetskom ratu širom SFR Jugoslavije. Najznačajniji spomenici Bogdana Bogdanovića nalaze se u Beogradu (Spomenik Jevrejskim žrtvama fašizma), Jasenovcu (Spomenik Cvet), Bihać (Spomen – park Garavice sa kenotafima žrtava fašizma), Prilepu (Grupni kenotafi palih boraca otpora), Mostaru (Partizanski spomenik), Kruševcu (Slobodište, simbolička nekropola), itd. Bogdanović je rođen u Beogradu, gde je diplomirao arhitekturu na Tehničkom fakultetu. U Narodnooslobodilačkoj vojsci Jugoslavije 1944. je ranjen, demobilisan je u činu poručnika i odlikovan Ordenom za hrabrost. U periodu od 1964. do 1968. bio je predsednik Saveza arhitekata Jugoslavije. Od 1970. bio je dekan Arhitektonskog fakulteta, a dve godine kasnije, zbog pokušaja sprovođenja modernizacije arhitektonske nastave, bio je primoran da odustane od reformi i zatim podnosi ostavku na tu funkciju. Bio je član SANU, ali je ostavku na članstvo dao 1981. Šest godina kasnije postao je jedan od osnivača i članova Međunarodne akademije arhitekture. Od 1982. do 1986. godine Bogdanović je bio gradonačelnik Beograda. Početkom devedeseth godina zbog antimiloševićevskog angažmana isteran je iz svog ateljea i alternativne škole u Malom Popoviću. Beograd je napustio 1993. i od tada je živeo u Beču. Bio je član Bavarske akademije lepih umetnosti. Njegovo prvo ostvareno delo je "Spomenik jevrejskim žrtvama fašizma", a prva objavljena knjiga "Mali urbanizam". Zbirka njegovih intervjua od 1983. do 1993. objavljena je u knjizi "Glib i krv". Dva puta je nagrađivan Oktobarskom nagradom grada Beograda, prvi put za Spomen-groblje žrtavama fašizma u Sremskoj Mitrovici 1961, a drugi put 1966. za Spomenik u Jasenovcu. Dobitnik je i Herderove nagrade. Pojava Bogdana Bogdanovića na arhitektonskoj sceni Srbije je podjednako značajna za arhitekturu i za skulpturu. On unosi u skulpturu arhitekturalnost, koja zamenjuje preovlađujuću figurativnost. Takođe, kompozicija arhitektonskog kompleksa kod njega postaje značajnija od kompozicije samog spomenika. Njegovi spomenici izviru iz samog pejzaža i predstavljaju arhitektonsku celinu sa prirodom i okruženjem u kojem se nalaze. Bogdanović je individualista, okrenut vanvremenskim istorijskim uzorima. Ono što je nesumnjivo i nesporno je da je Bogdanović jedan od najkolosalnijih autora sa ovih prostora, da su njegova dela bezvremena, odnosno, svevremena, da su nastala ne pod uticajem trenda ili stila, već iz dubine autorove kreativne ličnosti. Bogdanović je takođe veoma značajan kao pisac. Njegovo delo na tom polju predstavlja ga kao izuzetnog esejistu, analitičara ali i kao pripovedača. Značajni su njegovi brojni radovi od međunarodnog značaja o gradovima i arhitekturi sa mitologističkim i simbolističkim pogledima i o „ljudskoj unutrašnjoj arhitekturi“. Napisao je 25 knjiga i pisao tekstove koje u poslednje vreme objavljuje u raznim časopisima kao „El Pais“ i „Die Zeit“ iz oblasti arhitekture i urbanizma. Njegove knjige su stilski i žanrovski veoma različite, ali imaju jedno zajedničko u sebi: ogroman naboj duha, koncentraciju energije koju nose sobom i prenose je na čitaoce. Bogdanović je intenzivno pisao, ali je svoje knjige izdavao izvan granica Srbije, u Austriji, Mađarskoj, Hrvatskoj, Češkoj. Živeo je sa svojom suprugom u egzilu u Beču, od 1993. do smrti 2010. godine, a od vlade Austrije je dobio nagradu za životno delo.