برقی‌سازی حمل و نقل کلانشهرها؛ چالش‌ها و فرصت‌ها скачать в хорошем качестве

برقی‌سازی حمل و نقل کلانشهرها؛ چالش‌ها و فرصت‌ها

مهندس سید حمید رضا قریشی (دانشجوی دکتری مهندسی سیستم‌های انرژی): در اینجا به سوالات به صورت مختصر پاسخ دهم. 1- قیمت اتوبوس برقی مپنا 9 میلیارد تومان اعلام شده و بنده نیز همان را اعلام کردم. چه اختلاف قیمت اتوبوس برقی با اتوبوس دیزلی را حساب کنیم و چه رقم 185 هزار دلار شورای اقتصاد برای کمک به جایگزینی را، فرق زیادی ندارد. 2- در مورد قیمت برق؛ اولا در نظر گرفتن قیمت برق جهانی برای ما که الان در مرز کمبود برق و عدم صادرات هستیم فرض خوبی برای تحلیل نیست. چون عملا امکان صادرات نیست. ضمنا قیمت برق جهانی چندان اصطلاح فنی ای نیست. چون برق هم مثل گاز بیش از آنکه جهانی باشد، منطقه ای است و اگر هم قیمت جهانی مطرح شود از باب تقریب و تخمین و میانگین است. ثانیا اتخاذ قیمت برق بر مبنای خورشیدی با این فرض است که فرض کنیم هر میزان برقی که قرار باشد برای مصارف یک خودروی برقی تولید کنیم، مابه ازای آن حتما یک پنل خورشیدی نصب کرده باشیم و لذا هیچ یارانه ای بر روی برق ندهیم. لذا فرض شده دولت از ارائۀ برق به خودروهای برقی هیچ ضرری متحمل نمی شود و یارانه ای نمیدهد. به همین دلیل اصلا قیمت برق در محاسبات وارد نمی شود و هیچ جا استفاده نشده است. صرفا محاسبۀ مصرف برق برای این بود که ثابت کنیم حتی با فرض بیشترین قیمت برای برق، نهایتا ارزش برق مصرفی یک وسیلۀ برق، 10 الی 15% ارزش سوخت است. جمعبندی اینکه اساس قیمت برق در این مطالعه، با هر فرضی هم که باشد، اثر خاصی بر روی نتایج ندارد. 3- در سوالات گفته شده بود که ضروری است «ضریب همسنگ» در مورد انواع وسیلۀ نقلیه استفاده شود. ضریب همسنگ در تحلیل ترافیکی و همسانسازی انواع وسیلۀ نقلیه در جابجایی مسافر و ایفای نقش در ترافیک استفاده می شود. در تحلیل برقی سازی، صرفا هدف جایگزینی یک وسیله نقلیه، با مدل برقی از همان نوع است و لذا ضریب همسنگ موضوعیت ندارد. 4- یکی از عزیزان عنوان کردند که با توجه به پیمایش میانگین خودروهای سواری در روز، نیازی به شارژ روزانه نیست و لذا اتوبوس برقی از این نظر مزیتی ندارد. نکته اینجاست که ما هم نگفتیم هر موتور یا سواری الزاما باید هر روز شارژ شود. بلکه گفتیم اولا چون نوع کاربری سواری و موتور در شهر به نحوی است که کاربران باید در هر زمان و مکان دسترسی به شارژ داشته باشند و ثانیا بخشی از مصارف سواری و موتور سیکلت، سفرهای بین شهری است، درنتیجه هم زیرساخت شارژ شهری (به صورت پراکنده و غیرمتمرکز) نیاز است و هم زیرساخت شارژ بین شهری و درنتیجه هزینۀ توسعۀ زیرساخت های آنها در عمل بیشتر است. یعنی در هر حال همانطور که پمپ بنزین ها در همه جا پراکنده اند، ایستگاه های شارژ یا تعویض باتری هم باید به صورت پراکنده وجود داشته باشند. اما در مورد اتوبوس، پیمایش روزانۀ کلیۀ اتوبوس های درون شهری کمتر از پیمایش اتوبوس برقی با یک بار شارژ است و لذا همواره می توانند در انتهای شب، اتوبوس ها را در پارکینگ ها شارژ کنند و در نتیجه هم زیرساخت شارژ پراکنده نیاز نیست و هم به شبکه برق فشاری وارد نمی شود. 5- سوال دیگر این بود که روش های دیگری برای کاهش مصرف بنزین وجود دارد که به صرفه تر هستند و ظرف چند سال بازگشت سرمایه دارند. یا گفته شده بود که خوب است با اتوبوس های گازی هم مقایسه صورت گیرد. بله. نکته درستی است. اما ما در این ارائه قصد نداشتیم روش های اقتصادی مختلف برای کاهش آلایندگی یا کاهش مصرف سوخت را مقایسه کنیم. بلکه موضوع ما برقی سازی بود و انواع سناریوهای برقی سازی را مقایسه کردیم. در واقع ما معتقد هستیم در هر حال حرکت به سمت حمل و نقل برقی منفعت دارد و در آینده ای نه چندان دور یک الزام خواهد بود. اشاره کردیم که با توجه به کتابچه مسیر انرژی ایران، باید مصرف نفت و فراورده های نفتی ما به جای تامین انرژی به سمت ایجاد ارزش افزوده در زنجیرۀ ارزش و یا نهایتا صادرات هدایت شود و تامین انرژی از مسیر گاز و برق صورت گیرد. لذا خود برقی سازی به نظر ما موضوعیت دارد. 6- ظاهرا اگر درست متوجه شده باشم، در قالب یکی از سوالات گفته شد که کشورهای غربی برای کاهش گازهای گلخانه ای به سمت استفاده از برقی سازی حمل و نقل رفته اند اما تولید باتری خودش تولید گاز گلخانه ای دارد. بله. گفتیم یکی از 2 مشوق اصلی برای برقی سازی، کاهش مستقیم و غیرمستقیم گازهای گلخانه ای است. منتها بنده ارزیابی چرخۀ عمر (LCA) بر روی این موضوع نکردم که ببینم واقعا در مجموع گاز گلخانه ای کمتری تولید می شود یا خیر. البته معمولا این مطالعات در کشورهای غربی انجام می شود و سپس اقدام می شود و لذا استقبال رو به افزایش از برقی سازی حمل و نقل نشان می دهد احتمالا برقی سازی، بر کاهش مجموع گازهای گلخانه ای موثر است. در پایان از جناب دکتر کاشفی بزرگوار بابت زحماتی که جهت برگزاری وبینار متقبل شدند و مجموعۀ باشگاه صاحبنظران انرژی، سپاسگزارم. با تشکر سید حمیدرضا قریشی دانشجوی دکتری مهندسی سیستم های انرژی 09124257866 Mail: [email protected] Skype: s.hamidreza.ghoreyshi برقی‌سازی حمل و نقل کلانشهرها؛ چالش‌ها و فرصت‌ها مهندس سید حمید رضا قریشی (دانشجوی دکتری مهندسی سیستم‌های انرژی) دوشنبه ۲ خرداد ۱۴۰۱