درس الشواهد الربوبیة آیة الله دکتر محقق داماد - جلسه یازدهم скачать в хорошем качестве

درس الشواهد الربوبیة آیة الله دکتر محقق داماد - جلسه یازدهم

استاد آیة الله دکتر محقق داماد در این جلسه به مناقشه‌ای عمیق در فلسفۀ اسلامی، به‌ویژه حکمت متعالیه ملاصدرا می‌پردازد که پیرامون موضوع علم الهی (فلسفه) است. اشکال اصلی مطرح‌شده این است که اگر موضوع فلسفه، «وجود من حیث هو وجود» باشد، مبادی آن، یعنی علل وجود (مانند خداوند)، نباید در خود این علم مورد بحث قرار گیرند، بلکه باید در علمی مقدم بر آن بررسی شوند. ملاصدرا در پاسخ به این اشکال، ابتدا دو جواب کلیدی ارائه می‌دهد: پاسخ اول بر این تأکید دارد که مبدأ بودن و معلول بودن از عوارض ذاتیه وجود هستند، نه مقومات آن؛ و پاسخ دوم که آن را «سرّ عرشی» می‌نامد، مبتنی بر نظریۀ وحدت عامۀ وجود است که بر اساس آن، وجود یکپارچه و فراگیر است و واجب و ممکن (مبدأ و معلول) از لواحق و اقسام همین وجود مطلق‌اند، لذا بحث از آن‌ها در این علم مجاز است. در ادامه، استاد به نقد و بررسی پاسخ ابن‌سینا و نیز دیدگاه خواجه نصیرالدین طوسی درباره علل وجود می‌پردازد و در نهایت، بر اصالت پاسخ‌های خود ملاصدرا تأکید می‌کند که وجود مطلق موضوع فلسفه بوده و اقسام آن از لواحق ذاتی آن محسوب می‌شوند.