HRONIKA SBIZS 471: Selo bez Srba i bez pravoslavnog hrama скачать в хорошем качестве

HRONIKA SBIZS 471: Selo bez Srba i bez pravoslavnog hrama

Na temeljima, u poslednjem ratu minirane, pravoslavne bogomolje posvećene Rođenju Svetog Jovana Krstitelja arhiepiskop zadarsko-šibenički i mitropolit dalmatinski Nikodim služio je na praznik Svete Velikomučenice Nedelje svetu arhijerejsku liturgiju u selu Dabar, smeštenom uz samu obalu jezera Peruča. Dolazak mitropolita dalmatinskog Nikodima u selo Dabar, na praznik Svete Velikomučenice Nedelje, nisu najavila crkvena zvona. U porti koju je nekada krasio pravoslavni hram posvećen Rođenju Sv. Jovana Krstitelja, među starim kamenim spomenicima ispisanim imenima i prezimenima pravoslavnih Srba koji su nekada živeli u ovom kraju, okupilo se tridesetak vernika koji su, uz sveštenstvo Eparhije dalmatinske, došli da dočekaju mitropolita. Među okupljenima nije bila ni Milica Stojanac, poslednja pravoslavna Srpkinja koja se u Dabar vratila posle rata. Pilipenda novog vremena, kako su je zvali, starica je na svaku službu Bogu pored ruševne svetinje stizala među prvima. Navršivši stotinu i jednu godinu, prevalivši čitav vek života preko svojih dalmatinskih pleća, koja su najteže muke savladala, otišla je Milica krajem prošle godine među svoje. Tiho i nenametljivo kako je i živela, preselila se među Dabrane čiji krstovi iznad mesta počivanja i dalje svedoče postojanje, čvrstu veru i identitet onih čije su žuljevite ruke krčile staze pravoslavlja nedaleko od obale Peručkog jezera. Pravoslavni hram posvećen Rođenju Sv. Jovana Krstitelja podignut šezdesetih godina prošlog veka, do temelja je miniran u poslednjem ratu kada je i stanovništvo Dabra bilo prinuđeno da napusti svoja ognjišta. Iako je od njega, kao istrajni svedok nekadašnjeg postojanja, ostala samo kupola, poslednje četiri godine na temeljima ruševine redovno se vrše bogosluženja, makar dva puta godišnje. Iako je hram posvećen Rođenju Svetog Jovana Krstitelja, hramovna slava proslavljala se na Svetu Nedelju kada se najviše ljudi i okupljalo na ovom mestu. Zadužbinari crkve su braća Plavša, od kojih je protojerej-stavrofor Marko Plavša bio ugledni splitski paroh rodom iz ovog sela. On je i započeo izgradnju crkve ali je, prema podacima s kojima raspolažemo, u toku gradnje preminuo pa je započeti posao okončao njegov brat te je crkva završena 1969. godine. Obojica braće sahranjena su u neposrednoj blizini crkve, ktitor sa desne strane, a sveštenik ispred oltarskog dela. Bio je to mali seoski hram, s grobljem u blizini, za potrebe stanovnika sela Dabar. Hram je u poslednjem ratu miniran i do današnjeg dana nije obnovljen. Ipak, blagoslovom našeg mitropolita od 2021. godine na temelju porušene crkve redovno se služi liturgija i verujemo da će doći vreme kada ćemo ovaj hram i ponovo obnoviti i u njemu molitve Bogu uznositi - pojašnjava nam kratku istoriju dabarskog hrama sveštenik Lazar Prijić, paroh vrlički.