Дашагыл | Скрытый водопад и огромная пещера Уган | Влог о путешествиях скачать в хорошем качестве

Дашагыл | Скрытый водопад и огромная пещера Уган | Влог о путешествиях

Abunə olmaq üçün    / getdikgorduk   Videoların davam etməsi üçün kanalımıza abune olmağı və bildirimləri açmağı unutmayın. Sosial media hesablarımız ; instagram/getdikgorduk tiktok/getdikgorduk ____ İlk baxışda Daşağıl sözü "daş" və "ağıl" sözlərindən ibarət olub, mal-qara, qoyun-quzu saxlanılan yer kimi izah olunur. Tədqiqatçı E. Nuriyev də "Şəki-Zaqatala zonasının toponimiyası " adlı əsərində "Daşağıl" sözünün izahına məhz bu baxımdan yanaşmış, və öz fikrini əsaslandirmaq uçün qeyd etmişdir ki, həqiqətən kəndin ərazisində iki təbii mağara və bir qayaaltı daş mağara vardır. Baş Daşağıl kəndinin yaxınlığında bir neçə kənd xarabalıqlarının və köhnə qəbirstanlığın olması, ərazidə Uğan mağarası, Qazanuçan, Sarıgüney, Göybayır, Salavat qayası, Ulu çay və sair qədim dövrlərlə səsləşən toponimlərin geniş yayılması əski çağlardan bu ərazidə insanların məskunlaşmasından xəbər verir. Əlician çayının böyük qolu olan Daşağıl çayının (Yerli əhali bu çayı Ulu çay adlandırır) yatağının yerləşdiyi Daşağıl keçidi kəndin şimalından başlayaraq Dağıstan ərazisindəki Qıdım aşırımında tamamlanır və bu aşırım vasitəsilə hərbi Axtı yoluna birləşir. Keçidin qərb və şərq tərəfləri Böyük Qafqazın cənub-şərq yamacındakı orta dağlıq qurşağın yan dağlar silsiləsi ilə əhatə olunmuşdur. Həmin dağlar Salavat qayası adlanan ərazidə bir-birinə daha çox yaxınlaşır. Burada keçidin eni 300–400 metrdir. Daşağıl keçidinin bir qolu rayonun ərazisindəki Muxas kəndinin yuxarı hissəsində yerləşən Kilsədağın belindəki Gəmir aşırımı vasitəsilə Oğuz şəhərinə enir. Daşağıl kəndi bölgənin əsas yaşayış məntəqələrindən bir qədər kənarda, müdafiə əhəmiyyətli yaşayış məntəqəsi kimi meydana gəlmişdir. Bu kənd həm də Oğuz rayonunun ərazisindən keçən, Şəki və Qəbələ mahallarını birləşdirən, əslində qədim Azərbaycanın şimal hissəsini Yaxın Şərq ölkələri ilə əlaqələndirən, yerli əhali tərəfindən "Xan yolu" adlandırılan qədim torpaq yoldan da 12 km kənarda yerləşir. Daşağıl toponiminin kökünü təşkil edən "daş" sözünün fonetik dəyişkənliyini nəzərdən keçirərkən də onun ilkin ifadəsinin Daşağıl kəndinin mənşəyinin tarixi və coğrafi amillərlə uyğunlaşdığının şahidi oluruq. XI əsrdə yaşamış Mahmud Kaşğarinin "Divani lüğət-ət türk" əsərində hazırda leksionumuzda istifadə olunan "daş" sözünün "taş" şəklində işləndiyini görürük. "Kitabi-Dədə Qorqud" dastanlarında da biz "taş oğuzlar" ifadəsi ilə tez-tez rastlaşırıq. Mahmud Kaşğarinin əsərində "taş sözü həm də kənar tərəf kimi izah olunmuşdur. Hamıya məlumdur ki, şifahi ədəbiyyatımızın "çağlayan bulağı" hesab olunan "Kitabi- Dədə Qorqud" dastanlarında da "taş oğuzlar" "iç oğuzlara asi olan dış oğuzlar-kənar oğuzlardır. Tədqiqatçı T.Əhmədov "Azərbaycan toponimikasının əsasları" adlı əsərində Daş Salahlı və Daş Veysəlli toponimlərini izah edərkən "daş" sözünün "kənar" mənasını əsas götürmüşdür. Azərbaycan dilinin formalaşdığı müəyyən bir tarixi dövrdə "daş" sözü ilə yanaşı eyni mənalı "dış" sözü də işlənmiş və bu söz də "dışarı" sözünün kökü olub "kənar, bayır" mənasında da izah edilmişdir.Bütün bunları həzərə alaraq belə bir nəticəyə gəlmək olar ki, Baş Daşağıl toponiminin "kənar kənd" mənasında izah edilməsi tarixi və elmi nöqteyi-nəzərdən daha məqsədə müvafiqdir. O da qeyd olunmalıdır ki, konkret bir regionda eyni mənalı toponimlər olduqda yarana biləcək dolaşıqlığı aradan qaldırmaq məqsədilə əhali tərəfindən həmin adlara fərqləndirici əlamətlər əlavə edilir. T.Əhmədov yuxarıda adı qeyd oluanan əsərində göstərir ki, Azərbaycan ərazisində 10 yerdə təkrarlanan 5 toponimdə makroarealın (Şəki dialektinin) spesifikasiyasından asılı olaraq "yuxarı" əvəzinə şaquli xətt üzrə eyni mövqedə (cərgədə) onun sinonimi olan "baş" fərqləndirici əlamətindən istifadə edilmişdir. Müəllif göstərmişdir ki, Aşağı Gəldək- Baş Gəldək, Aşağı Göynük- Baş Göynük, Aşağı Layski- Baş Layski, Aşağı Künküt- Baş Künküt toponimləri kimi Aşağı Daş - Baş Daşağıl toponimləri də yuxarıda göstərilən fərqləndirici əlamət əsasında yaranmışdır.Baş Daşağıl rayonun ən qədim yaşayış məntəqələrindən biridir. Kəndin şimalında yaşı bilinməyən qədim Oğuz (tayfa) qəbirləri, cənubunda məşhur Novruz baba ziyarətgahı var. Baş Daşağıl kəndinə gedən yolun üstündə, Daşağıl keçidi qarşısında, Muxas kəndinin şimalında IX əsrin tarixi memarlıq abidəsi hesab edilən məşhur Muxas Qülləsi yerləşir. #Azərbaycan #travel #walking #walkingtour #azerbaijan #baku #gəzməli #hiking #vlogger #visiting #destination #cultural #history #youtuber #Travel vlog