Hitit - Anadolu'nun İlk Medeniyeti (S1-Bölüm8) скачать в хорошем качестве

Hitit - Anadolu'nun İlk Medeniyeti (S1-Bölüm8)

Hititler ya da Etiler, Tunç Çağı'nda Anadolu yarımadasında devlet kuran bir halk. MÖ 1600 civarında İç Anadolu'daki Hatti beyliklerini ele geçirerek Hattuşaş merkezli olarak kurdukları devlet MÖ 14. yüzyıl ortalarında I. Şuppiluliuma yönetimi altında Levant ve Yukarı Mezopotamya'ya değin genişleyerek bir süper güç hâlini almıştır. Halk, Hint-Avrupa dillerinin bilinen ilk örneği olan ve Anadolu dilleri sınıfına ait Hititçe ve Luvice dillerini konuşmuştur. Bu dillerin yanı sıra tabletlerinde Sümerce ve Akadca yazılar da mevcuttur. Çivi yazısını ve hiyeroglif yazı sistemini kullanmışlardır. Dünyanın ilk yazılı anayasası, kadın hakları ve gelişmiş adalet sistemi ile Anadolu'nun en önemli uygarlıklarından biri olan 5 bin yıllık Hitit Uygarlığıydı. Hitit Uygarlığı’nın bunca gelişmişlik içinde olmasının sebebi M.Ö. 3000 yıllarında bu bölgelerde sorunsuz, savaşsız, uluslararası ilişkileri ve ticareti gelişmiş Asurluların Pontus dağlarıyla Kapadokya bölgesi arasında Kızılırmak'ın güneyinde kalan Kaneş kentini ticaret merkezi olarak seçmeleri olmalıydı. Bugün Kayseri ili sınırları içerisinde kalan ve Kültepe olarak anılan bu bölgede yaşayan insanlara Hattiler dendiğini, M.Ö. 2500’lerde de Hatti Ülkesi'ne daha önce burada yaşamayan başka insanların yerleştiğini, bölgede bulunan kil tabletlere yazılmış raporlardan öğreniyoruz. Asurlulardan okuma-yazma öğrenmiş, gelişmiş bir ticaretin tam ortasında yer alan Hattilerin arasına katılan bu yeni insanlar ustalıklarını sergiledikçe daha da yer ediniyorlardı. Hattuşa'da kurulan Eski Hitit Krallığı'nın da temelleri böylelikle atılıyordu. Çorum'un 82 km güneybatısında yer alan Boğazkale ilçesinde yer alan Hattuşa’daki ilk gelişme döneminin büyük bir yangınla sona ermesi M.Ö. XVIII. yüzyılın sonlarında Kuşşara Kralı Anitta zamanına rastlar. Ardından M.Ö. 1700’ün başlarında yeniden yerleşime açılan Hattuşa, M.Ö. 1600’lerde yine Kuşşara kökenli I. Hattuşili tarafından Hitit Devleti’nin başkenti ilan edilir. Bundan sonraki 3 yüzyıl boyunca 2 km genişliğindeki bu şehir saray, tapınak ve evlerden oluşan mahallelerle donatılır. İkinci gelişme dönemine rastlayan bu zamanda 3 önemli Hitit kralının etkisi büyüktür. III. Hattuşili, oğlu IV. Tuthaliya ve onun da oğlu II. Şuppiluliuma. M.Ö. 1190’lı yıllara rastlayan torun II. Şuppiluliuma’nın son dönemlerinde ortaya çıkan ekonomik sıkıntılar ve iç karışıklıkların artması Hitit Devleti’nin sonunu getirir.