Triết Học Hiện Sinh - Trần Thái Đỉnh скачать в хорошем качестве

Triết Học Hiện Sinh - Trần Thái Đỉnh

1. Hiện sinh là kiếp sống hiện tại, và triết học hiện sinh là sự suy tư về ý nghĩa của cuộc đời. Hiện sinh là việc con người tồn tại trong đời sống này, ý thức được sự tồn tại của mình, và phải đối mặt với việc sự hữu hạn của đời người, trong khi cố gắng tìm kiếm ý nghĩa của sự tồn tại của mình. Với "Triết Học Hiện Sinh", Giáo sư Trần Thái Đỉnh khái lược, và dẫn nhập người đọc làm quen với các triết gia hiện sinh và tư tưởng của họ, để chúng ta hiểu kỹ hơn về các thái độ hiện sinh. Từ đó, người đọc có thể ý thức được mình đã sống như thế nào, có thể biết mình là ai, hình ảnh của mình như thế nào dưới góc nhìn của bản thân, dưới góc nhìn của những người khác, từ đó có thể lựa chọn quan điểm sống phù hợp cho cuộc sống hữu hạn của mình. 2. Tự do là gì? - Trước hết nếu con người còn sống trong sự thiếu thốn, còn bị căng thẳng bởi những đòi hỏi cơ bản của cuộc sống thì không thể nào có được tự do. Triết hiện sinh cho rằng tự do là tin vào lý trí của mình, tự mình lựa chọn theo lý trí, và tự chịu trách nhiệm với chọn lựa của mình. 3. Karl Jaspers: Thế giới tồn tại dưới các dạng sự vật, tinh thần và tâm linh. "Trước khi lọt lòng mẹ, chúng ta là gì? Chúng ta bị giới hạn bởi chỗ phát nguyên của chúng ta: Chúng ta không phải là chính phát nguyên đó; nói chúng ta là phát nguyên đó, tức nói rằng chúng ta đã tự sáng tạo nên chúng ta; nói thế là phi lý. Con người không tự sáng tạo nên mình, cho nên tự do của con người là một tặng phẩm do Thượng đế ban cho." Tuy nhiên "người ta không thể gặp Thượng Đế ở cuối một bài luận lý và chứng minh.". Chúng ta chỉ có thể gặp Thượng Đế ở niềm tin. "Chỉ khi nào con người đã chứng nghiệm sự bất lực của tri thức luận lý, thì khi đó niềm tin mới xuất hiện như một ánh sáng mới và một sinh hoạt mới của tâm trí." Chúng ta chỉ biết có Thượng Đế, vì chúng ta không thể tự sinh ra mình, nhưng chúng ta không thể biết Ngài như thế nào bằng lý trí, vì chúng ta bị giới hạn bởi chính ý thức của mình. Như chúng ta ngồi bên đại dương, biết có đại dương, nhưng không thể nắm bắt được toàn bộ sự bao la của đại dương. 4. Gabriel Marcel: Nếu như Karl Jaspers nhìn thế giới từ khoa học tự nhiên (sự vật), đến tâm lý học (tinh thần), rồi đến tôn giáo như là biểu hiện của những gì mà con người không thể nắm bắt, rồi đến triết học như sự phản tỉnh tối hậu về giới hạn con người, thì Gabriel Marcel nhìn thế giới từ sự vật, đến tinh thần, đến triết học như sự giải thích bằng ý thức và lý tính, và cuối cùng là tôn giáo, nơi con người dấn thân toàn diện và tiếp nhận mầu nhiệm bằng linh cảm và trực giác. 5. Jean-Paul Sartre: Con người bị kết án phải tự do. Đời người là một đam mê vô ích. Con người luôn khao khát vượt quá chính mình, để đạt đến bản thể, trọn vẹn, bất biến, mục tiêu tối hậu, được như Thượng đế, nhưng tất cả là bất khả, nên toàn bộ đời sống của con người trở thành một đam mê bất tận, và cái chết bất ngờ làm cho nó không bao giờ hoàn tất. Tha nhân là địa ngục của tôi. 6. Martin Heidegger: Hữu thể (Beings hay Seiendes) là mọi cái đang hiện diện, đang tồn tại trong thế giới. Hữu (Being hay Sein) là cái làm cho mọi sự vật có thể "là", có thể hiện diện. Hiện hữu (Existence hay Dasein) là sự tồn tại của một ý thức có khả năng tự nhận thức về sự tồn tại của chính mình. Heidegger chỉ sử dụng Dasein cho con người, bởi vì chỉ con người mới có khả năng tự nhận thức và suy nghĩ về chính sự tồn tại của mình. Trong đời thường tồn tại có thể dùng cho sự vật. Tuy nhiên, trong triết học của Heidegger tồn tại (Existence hay Existenz) chỉ dùng cho con người (Dasein), còn sự vật chỉ là hữu thể hiện có sẵn, hay hữu thể dùng được. Tiếp thông là sự hiện hữu cùng người khác (Mitsein) như một phần cấu thành của con người, là sự nhận thức đích thực về người khác không phải trong cái nhìn vô danh của xã hội, mà là như một Dasein hữu hạn và có ý nghĩa riêng. Khai độ là trạng thái hiện sinh của con người luôn luôn "đã-mở" với thế giới, là nền tảng để con người hiểu, dự phóng, và sống có ý nghĩa, là điều kiện căn bản để có thể có chân lý, ngôn ngữ, giao tiếp, và tiếp thông. Tư tưởng cốt lõi của Heidegger là con người không thể biết được trước khi sinh ra và sau khi chết là như thế nào, nhưng ngay khi vừa bắt đầu chào đời, hay bị "ném vào" một thế giới có sẵn, và từ đó, chúng ta phải sống, lựa chọn, và kiến tạo cuộc đời mình. Không gian, thời gian, các sự vật dần dần hiển lộ, hay tồn tại qua các trải nghiệm của mỗi người, và cứ thế tiếp tục mở rộng ra dần cho đến khi chúng ta chết, đó chính là lúc mọi sự tồn tại đều kết thúc. Vì vậy nền tảng của mọi sự tồn tại, bao gồm cả không gian, thời gian, chính là ý thức, là trải nghiệm mở ra (tiếp thông, khai độ), thay đổi liên tục, dưới các góc nhìn khác nhau trong cuộc đời của mỗi con người. Theo Heidegger, thế giới chỉ thực sự hiện hữu đối với con người khi con người sống một cách sáng tạo, tham gia vào việc khải lộ chân lý thông qua thi ca, nghệ thuật, tư duy.