Körlük - Jose Saramago // konuk Fuat Sevimay // Deniz Yüce Başarır ile Ben Okurum скачать в хорошем качестве

Körlük - Jose Saramago // konuk Fuat Sevimay // Deniz Yüce Başarır ile Ben Okurum

Gün gelip, bembeyaz bir boşlukta kaldığınızı düşünün. Bir süt denizi çevreliyor dört bir yanınızı. Eşyalar, insanlar, evler, sokaklar hepsi sonsuz bir beyazlıkta yok olup gidiyorlar. Sesler duruyor, nefesler, belki rüzgar, kokular. Ama görüntüler terk etmiş sizi. Üstelik size destek olabilecek insan da yok çevrenizde. Çünkü bu beyaz deniz onları da esir almış. Korku var, şiddet, yalnızlık, açlık, mahpusluk var… Körlük, hem de en sert, en acımasız haliyle esir almış sizi. Evet, 1998 yılı Nobel Ödülü sahibi Portekizli yazar Jose Saramago’nun en tanınmış eserlerinden biri olan Körlük bu bölümde konumuz. 2008 yılında Fernando Meirelles tarafından sinemaya da uyarlanan, hatta Cannes Film Festivali’nın açılış filmi olarak gösterilen Körlük 1995 yılında yayımlanmış. Bilinmeyen bir ülkede aniden başlayan bir körlük salgınında isimsiz kahramanlarımızın yaşadığı zorlu günlerin hikâyesi anlatılan. Merkezde bir göz doktoru ve onun çoğunluğun aksine görme yetisini kaybetmeyen eşi duruyor. Hükümet, ülkede baş gösteren salgını diğerlerine de körlük bulaştırmasınlar diye insanları bir yerlere kapatarak dizginlemeye çalışıyor. Romanın odağındaki bir grup da bir akıl hastanesinin inanılmaz koşullarında kaderlerine terk ediliyor. İnsanoğlunun tüm zaafları, kötülükleri ve şiddetiyle gerçek yüzünü gösterdiği bu karantina günleri dünyanın haline dair çok şey söylüyor, belki de 2020 ve 2021 yıllarını bir pandeminin kucağında geçirmiş okurlar için bugün daha da çok şey söylüyor. Ama malum mesele sadece bir salgın değil. Metafor ustası yazarımız Jose Saramago bizi daha derinden vurmayı, aynayı yüzümüze çok daha kararlı bir şekilde tutmayı hedeflemiş.    • Ben Okurum   Ay yine aldım başımı gidiyorum. Biri bana dur desin! O da konuğumuz olsun. Yazar ve çevirmen dostum Fuat Sevimay var hattın diğer ucunda. Adam Joyce çeviriyor a dostlar, üstelik edebiyat sohbetlerinin de aranan isimlerindendir kendileri. Eh madem öyle, Saramago ustanın metaforlarına onunla birlikte dalalım, keyfimizi bulalım dedim. Buyurun, bodoslama dalıyoruz… Jose Saramago 16 kasım 1922’de Portekiz’in küçük bir köyünde yoksul bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelmiş. 1924 yılında aile Lizbon’a taşınmış. Jose iyi bir öğrenci olmasına rağmen 12 yaşına geldiğinde, ailesinin durumu elvermediği için ortaokula devam edememiş. O da elindeki eğitimle ilgili tek seçeneği kullanıp, meslek okuluna gitmiş ve beş yıl boyunca metal işçiliği öğrenimi görmüş. Ama şanslıymış, çünkü okulda edebiyat dersleri de varmış. Evde hiç kitabı olmayan Jose, edebiyatla okuldaki dersler sayesinde tanışmış anlayacağınız. O gün ezberlediği şiirleri 80li yaşlarında bile eksiksiz hatırlayacağı, derin bir ilişki kurulmuş sözcüklerle bu genç arasında. Okuldan mezun olduktan sonra iki yıl metal işçiliği yapmış, gecelerini de Lizbon halk kütüphanelerinde geçirmiş. El yordamıyla, kimsenin rehberliği olmadan okuya okuya bulmuş edebiyat yolunu. 1944 yılında ilk eşi Ilda ile evlendiğinde Sosyal Sigortalar kurumunda memur olarak çalışıyormuş artık. 1947 yılında hem kızı hem de ilk romanı Günahın Toprakları dünyaya gelmiş. Sonra bir roman daha yazmış, yayımlatmayı başaramamış. Bir yenisine daha başlamış, sonunu getirememiş. Ve pek de söyleyecek sözü olmadığına karar vermiş, yazmayı bırakmış geleceğin Nobelli yazarı. 50'li yılların sonunda bir yayınevinde çalışmaya başladığında belki de o günlerde sürdürmeyi düşünmediği yazarlık kariyerinin önemli köşelerinden birini dönmüş Saramago. Dönemin Portekizli yazarlarıyla tanışması ve dostluklar geliştirmesi de yayınevi günlerine denk geliyor elbette. Bu arada ailesini geçindirmek için ek iş olarak çeviriler de yapmaya başlamış. Yazar olarak sessizliğini 1966 yılında yayımlanan Belki Şiirdirler adlı kitapla şair olarak bozmuş. 1967-68 yıllarında başka bir iş daha eklenmiş yazarın kariyerine: edebiyat eleştirmenliği. 1970 yılında da yeni bir şiir kitabı Belki de Neşe. 1971’de Bu Dünyadan ve Öbüründen, 1973 yılında da Seyyahın Valizi başlıklarıyla gazete ve dergilerde yayımlanmış yazıları kitaplaşmış. 1970 yılında ilk eşinden boşanmış ve edebiyat dünyasında ona yol göstericilik de yapacak olan sevgilisi yazar Isabel de Nobrega ile yaşamaya başlamış. 1971-1975 yılları arasında gazetecilik yapan, kültür ve siyaset yazılarıyla o yıllarda Portekiz’de hüküm süren diktatörlüğe dair detaylı bir tablo çizen yazarımız, siyasi görüşünün de etkisiyle 1975 yılının Kasım ayında işinden kovulur. Ülkenin o dönemdeki siyasi atmosferinde yeni bir iş bulamayacağını düşününce, kendini ilk aşkına, edebiyata adamaya karar verir. Belki de artık söyleyecek sözü vardır kim bilir. Ve Ressamın Günlüğü ile romancılığa dönüş yapar, ardından Toprağın Uyanışı gelir. Bu dönemde birkaç tiyatro oyunu da kaleme alan Saramago seksenli yılları aradaki sessiz yılların acısını çıkarırcasına ardı ardına romanlar yazarak geçirir. #denizyücebaşarır #benokurum #podcast #josésaramago #fuatsevimay