Polak Węgier dwa bratanki скачать в хорошем качестве

Polak Węgier dwa bratanki

Wstęp: skąd wzięło się przysłowie „Polak, Węgier – dwa bratanki”? Początki: średniowieczne kontakty między Piastami a Arpadami Unia personalna 1370–1382: Ludwik Węgierski i Elżbieta Łokietkówna Władysław Warneńczyk i bitwa pod Warną (1444) Stefan Batory – książę Siedmiogrodu i król Polski XVII i XVIII wiek: handel, kultura i wspólne wpływy 17:00 – XIX wiek: powstania i generał Józef Bem – bohater dwóch narodów XX wiek: uchodźcy 1939 roku i solidarność w czasie wojny 1956: pomoc Polaków dla Budapesztu Po 1989 roku: Grupa Wyszehradzka i współczesna współpraca Zakończenie: trwałość braterstwa i Dzień Przyjaźni Polsko-Węgierskiej 🔸 Średniowiecze Już w XI wieku między dworami w Krakowie i w Ostrzyhomiu nawiązano dyplomatyczne kontakty. Polska i Węgry wspierały się w obronie przed cesarstwem i plemionami pogańskimi. Gall Anonim wspomina, że kraj Bolesława Chrobrego „od południa graniczy z Węgrami” – to najstarszy pisany ślad tej relacji. 🔸 Unia personalna (1370–1382) Po śmierci Kazimierza Wielkiego tron polski objął Ludwik Andegaweński – król Węgier. Rządził z Budy, ale jego matka, Elżbieta Łokietkówna, utrzymywała polskie tradycje. To w tym okresie ukształtowała się myśl wspólnej polityki w Europie Środkowej. 🔸 Władysław III Warneńczyk (1440–1444) Młody polski król, obrany też na tron węgierski, zginął w bitwie pod Warną, walcząc przeciw Turkom. Jego śmierć stała się symbolem wspólnej ofiary za chrześcijańską Europę. 🔸 Stefan Batory (1576–1586) Książę Siedmiogrodu, który został królem Polski. Zreformował armię, wprowadził wzorce węgierskie do polskiej jazdy, i zapisał się jako władca sprawiedliwy, energiczny i nowoczesny. W listach pisał o podobieństwie ducha Polaków i Madziarów. 🔸 Romantyzm i XIX wiek W 1848 roku generał Józef Bem stanął na czele armii węgierskiej w czasie Wiosny Ludów. Węgierski poeta Sándor Petőfi nazwał go „naszym bratem Polakiem”. Po upadku rewolucji Węgrzy pomagali Polakom, którzy z kolei wspierali ich w późniejszych zrywach. 🔸 XX wiek – wojna i uchodźcy W 1939 roku Węgry odmówiły udziału w niemieckiej agresji na Polskę. Premier Pál Teleki nie zgodził się na przejazd wojsk hitlerowskich przez terytorium swojego kraju. Na Węgry przybyło około 100–140 tysięcy polskich uchodźców wojskowych i cywilnych, którym zapewniono opiekę, wyżywienie i możliwość dalszej ewakuacji. Węgierscy oficerowie salutowali polskim żołnierzom – ten obraz na zawsze zapisał się w pamięci świadków. 🔸 1956 – Powstanie węgierskie i polska pomoc Po brutalnym stłumieniu powstania przez Armię Czerwoną Polacy zebrali w ciągu kilku dni ponad 40 ton darów i wysłali je do Budapesztu. Na ulicach Warszawy i Krakowa pojawiały się napisy: „Za naszą i waszą wolność” – te same, które towarzyszyły Bemowi sto lat wcześniej. 🔸 Współczesność Po 1989 roku Polska i Węgry współtworzą Grupę Wyszehradzką, współpracują w NATO i Unii Europejskiej. W 2007 roku oba parlamenty ustanowiły 23 marca Dniem Przyjaźni Polsko-Węgierskiej. To święto nie tylko historii, ale i wspólnych wartości – wolności, solidarności i odwagi. 📜 CIEKAWOSTKI I CYTATY HISTORYCZNE: 🖋️ „Niechaj Węgrzy wiedzą, że w Polaku mają brata, a nie cudzoziemca.” – Józef Bem, 1849 🖋️ „Nie możemy strzelać do Polaków – to byłby strzał w nasze sumienie.” – słowa przypisywane premierowi Pálowi Telekiemu (1939) 🖋️ „Polak, Węgier – dwa bratanki, i do szabli, i do szklanki.” – przysłowie sięgające XVII wieku 📘 ŹRÓDŁA I LITERATURA: Gall Anonim, Kronika polska (ok. 1113), wyd. BN, Warszawa 1982. Długosz, Roczniki czyli Kroniki sławnego Królestwa Polskiego, t. II–III, Kraków 1873. Davies Norman, Boże igrzysko. Historia Polski, Kraków 2006. Andrzej Nowak, Dzieje Polski, t. 1–6, Kraków 2019–2023. Instytut Pamięci Narodowej, artykuł: Polacy i Węgrzy – braterstwo na trudne czasy, przystanekhistoria.pl . Historia.org.pl, Polak, Węgier – dwa bratanki. Historyczne związki między Polską a Węgrami od średniowiecza do II wojny światowej, 2017. Tadeusz Kisielewski, Generał Józef Bem – bohater dwóch narodów, Warszawa 1998. János Barta, A magyar–lengyel kapcsolatok története, Budapest 2004. 📅 DATY KLUCZOWE: ok. 1000 r. – początek kontaktów Piastów i Arpadów 1335 r. – kongres w Wyszehradzie 1370 r. – unia personalna Polska–Węgry 1444 r. – bitwa pod Warną 1576 r. – koronacja Stefana Batorego 1848–49 r. – Wiosna Ludów, Bem i Petőfi 1939 r. – uchodźcy polscy na Węgrzech 1956 r. – powstanie węgierskie i polska pomoc 2007 r. – ustanowienie Dnia Przyjaźni Polsko-Węgierskiej 💬 DLACZEGO WARTO OBEJRZEĆ TEN FILM: 📌 SŁOWA KLUCZOWE (SEO): polak wegier dwa bratanki, historia polsko węgierska, josef bem, sandor petofi, pal teleki, węgry 1939, uchodźcy z polski, przyjaźń polsko węgierska, dzień przyjaźni, unia personalna, stefan batory, wyszehrad, historia europy środkowej, dokument historyczny, film historyczny, historia polski, historia węgier, relacje polsko-węgierskie, bratanki, poland hungary friendship, bem petofi war, polish refugees in hungary, hungary 1956 poland solidarity