Architektura mieszkaniowa luksusowa | Rzeczpospolita modernistyczna. Odc. 4 скачать в хорошем качестве

Architektura mieszkaniowa luksusowa | Rzeczpospolita modernistyczna. Odc. 4

Film przybliża zagadnienia związane z luksusową, modernistyczną architekturą mieszkaniową przedwojennej Polski. Jest to spacer po domach własnych znanych architektów-modernistów oraz wybranych kamienicach z Warszawy, Katowic, Krakowa, Gdyni i Lwowa. Czym był luksus w modernistycznej architekturze lat 30.? Zdaniem występującego w filmie architekta prof. Konrada Kuczy-Kuczyńskiego, był to standard materiałów, wyposażenie techniczne oraz detale związane z rzeźbą i malarstwem. Architekt Michał Leszczyński dodaje również lokalizację, a więc „dobry adres” i ogród, jako wyznaczniki wysokiego standardu. Większe polskie miasta miały ulice, a nawet dzielnice będące „wyspami luksusu”. Dr Ryszard Nakonieczny wskazuje loggie i ogrody zimowe jako wyróżniki architektury luksusowej na Górnym Śląsku. Rekompensowały one niemożność przebywania na zewnątrz w zanieczyszczonym środowisku. Wyróżnikiem była też konstrukcja stalowa, w której zaczęto stawiać domy. Występujący w filmie historyk sztuki prof. Andrzej Olszewski zauważa, że wille były pierwszymi przykładami nowych idei, stąd niektóre z nich weszły do historii modernizmu. W przedwojennej Polsce luksusowe wille projektowali awangardowi architekci. Stawiając własne domy eksperymentowali z nowymi pomysłami. W latach 1927-28, na warszawskim Żoliborzu powstała pierwsza w pełni awangardowa realizacja w Polsce - willa własna Barbary i Stanisława Brukalskich. Ten funkcjonalistyczny dom ma kubistyczną bryłę i otwartą wewnętrzną przestrzeń. Nie jest jednak pozbawiony detalu. Profesor A. Olszewski przywołując corbusierowskie stwierdzenie, że „dom to maszyna do mieszkania”, pyta - dlaczego ma to być tylko gołe pudełko? Porównuje dom Brukalskich do ikonicznego domu Ritvelda w Utrechcie. Willa Brukalskich była idealnym przeniesieniem malarstwa neoplastycyzmu na architekturę. W podobnym międzynarodowym stylu, z zastosowaniem zasad modernistycznej architektury, wyznaczonych przez Le Corbusiera, zaprojektował swój dom przy ul. Katowickiej w Warszawie inny modernista - Bohdan Lachert. Architekt jeszcze bardziej podkreślił rolę przestrzeni wnętrza. Natomiast bryła budynku przypomina formą statek, z charakterystycznym dla architektury modernistycznej tarasem na dachu. Z wnętrza prowadzą na taras spiralne okrętowe schody. Przewodnikiem po domu Lacherta jest Beata Chomątowska, autorka biografii architekta. - „To jeden z pomników modernizmu polskiego. Ten dom wyprzedzał swój czas” - uważa pisarka. Inne przykłady prezentowanych w filmie domów własnych architektów to warszawskie wille: Bohdana Pniewskiego i Romualda Gutta oraz Tadeusza Michejdy w Katowicach. Przykłady bardzo różnych odmian modernizmu. Przykładami modernistycznych kamienic są warszawskie realizacje Juliusza Żórawskiego: „Dom Wedla”, „Szklany Dom” i kamienica w alei Przyjaciół. Architekt Jan Strumiłło opowiada o rozwiązaniach zastosowanych przez Żórawskiego. Budynki te są przepełnione marynistycznymi elementami: tarasami, żaglami na dachu, spiralnymi schodami i bulajowymi oknami. Widać w tym modernistyczną fascynację statkami i maszynami. W realizacjach Żórawskiego zwracają również uwagę elementy lokalnej ozdoby: dopracowany detal, posadzki z gorsecików, kute kraty. - Bóg jest w detalu – pointuje za Miesem van der Rohe - profesor Andrzej Olszewski. ____________________________________________________________________ reżyseria: Joanna Fido, Ewa Rozwadowska scenariusz: Joanna Fido, Ewa Rozwadowska współpraca reżyserska: Elżbieta Leszczyńska zdjęcia: Karol Lindholm zdjęcia lotnicze: Paweł Pawłowski, Maciej Szewczyk, Michał Wiślicki fotografie obiektów architektury: Guy Ferrandis grafika i animacje: Marcin Władyka montaż: Julia Muszyńska montaż dźwięku: Krzysztof Chodkiewicz, Arron Amo Travers dźwięk na planie: Mariusz Bielecki, Kajetan Zakrzewski dokumentacja: Natasza Rączka, Michał Pieńkowski, Jan Piotrowski producent: Joanna Fido, kierownik produkcji: Jan Piotrowski Sfinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach Programu Wieloletniego NIEPODLEGŁA na lata 2017-2022. FidoFilm/NIAiU 2019, 33 min