Na ovome mjestu je BAN KULIN dao izjavu o odricanju od hereze ( abjuracija ) скачать в хорошем качестве

Na ovome mjestu je BAN KULIN dao izjavu o odricanju od hereze ( abjuracija )

U periodu bosanske samostalnosti u Zeničkom polju postojala su sela Bilino Polje i Janjići te trg Zenica, a zeničko polje se javlja prvi put u srednjovjekovnoj historiji poćetkom 12 vijeka u vezi sa okupljanjem bosanskog plemstva koje se odriče hereze pred papskim poslanikom u mjestu Bolino Poili. Brojni naučnici su se bavili lociranjem ovog mjesta dok ga nije odredio historičar Vladislav Skarić, izjednačavajući ga sa ranijim selom Bilino Polje , današnjim dijelom grada Zenice. Bilino polje je sav lokalitet na kojemu je izgrađena današnja Nova Zenica, Željezara, Rudnik i drugo, a selo Bilino polje kao jedno od najstarijih naseljenih mjesta zeničkog polja se prema zemljišnim knjigama Osmanske i austrougarske uprave protezalo uz lijevu obalu rijeke Bosne od današnje Osnovne škole Musa Čazim Ćatić i Lamele do Bilinopoljskog mosta na ulazu u naselje Blatuša. Kao toponim Bilino polje se prvi puta spominje 1203 godine, ali se ne može zaključiti da li se u tom vremenu radilo o naseljenom mjestu, dok se u popisu Bosanskog sandžaka provedenom pod vlašću osmanske uprave iz 1467/8 godinu Bilino polje spominje kao napušteno selo, ovo iz razloga što je padom Bosne pod vlast osmanskog carstva 1463 godine stanovništvo Bilina Polja kao i brojnih drugih sela i naselja Zeničke kotline izbjeglo nizvodno u pravcu Vranduka i dalje, bježeći ispred vojske Osmanskog carstva, da bi kasnije ovaj lokalitet Bilinog polja Osmanska uprava naselila stanovništvom koje nije imalo svoju zemlju. Bilino Polje se sastojalo od Gornje i Donje Mahale, a ovaj lokalitet se nalazio na važnoj putnoj komunikaciji lokalnog karaktera koja je vodila iz sjevernog dijela Zeničkog polja kojim su se služili stanovnici sela iz dolina Dobre Vode i Gračanice te je isti put prolazio kroz Bilino Polje i kod kočevske džamije se spajao sa glavnim putem kasabskog dijela Zenice. Vrijedi spomenuti tri razdoblja postojanja ovog dijela Zenice. Prvi je vezan za povijesni sastanak Kulina Bana na Bilinom Polju 1204 godine. Drugi je izgradnja Željezare kada počinje intenzivna gradnja kuća za stanovanje radnika i treči period postojanja Bilinog Polja je ovaj današnji u kojem je izgrađen Hotel Internacional, Čelikov stadion i druga zdanja o kojima više u nastavku videa. U periodu od 1885 do 1895 godine pod vlašću Austrougarske monarhije zapoćinje industrijalizacija Zenice upravo na zemljištu Bilina Polja, zbog čega je razumljivo što se u selu Bilino polje naselio veliki broj stranaca, većinom sa prostora zemalja monarhije, kao što su naprimjer porodice češkog porijekla: Damak, Skopal, Skritek, Kalušek, Safandtik i drugi , koji su iz domovine donijeli svoj jezik, običaje i modu. U toj deceniji broj stanovnika sela je porastao za 520 ili za skoro 4 puta, gdje je prema popisu iz 1895 godine popisano 715 stanovnika od kojih je većina odnosno četristo 486 stanovnika bilo katoličke vjeroispovjesti, zbog čega je razumljivo da je 1910 godine u neposrednoj blizini sela izgrađena katolička crkva Sveti ilija , a koja danas predstavlja nacionalni spomenik Bosne i Hercegovine. Prestanak postojanja Bilinog polja kao zasebnog sela se javlja kao posljedica izgradnje fabrike papira od strane bečkog kapitaliste Eduarda Musila, obzirom da je pored fabrike izgrađena radnička kolonija koja se prostorno povezala sa selom Bilino Polje i tako se spojila sa gradskim naseljem, pa je i selo Bilino Polje prestalo da postoji kao zasebno naselje.