Nasıl daha etkili bir karar verebiliriz? || Karar vermek için 5 kural скачать в хорошем качестве

Nasıl daha etkili bir karar verebiliriz? || Karar vermek için 5 kural

Gelecek için zor bir kariyer seçimiyle karşı karşıya olduğunuzu hayal edin. Bu kariyer seçimi, mühendis ya da doktor olmayı yahut bir şehir veya köyde yaşamayı seçmek olabilir. Örneğin, günlük hayatımızda hepimiz farklı kararlar almak zorundayız. Akşam yemeğinde neyi seçeceğimiz gibi küçük şeylerden, yurtdışında yaşayıp yaşamayacağımız gibi daha ciddi kararlara kadar değişen seçimler yapıyoruz. Bazen, hayatımızda kolay kararlar veriyoruz çünkü bunun neden doğru seçim olduğunu biliyoruz. Aksine, bazen karar vermemiz gereken konuda her alternatifin artıları ve eksileri vardır, bu durumda karar vermek gerçekten zordur. Hayatımızda karar vermekte güçlük çektiğimiz birçok durum vardır. Bu kararlarda bazen doğru, bazen de bilmeden yanlış kararlar veririz. Bazen kararlar veririz, ancak ilerleyen günlerde kararın yanlış mı doğru mu olduğunu hala düşünürüz. Büyük olasılıkla böyle bir durumun ortaya çıkma nedeni, psikolojik olarak doğru seçimi yaptığımızdan emin olmayışımızdır. Günlük hayatımızda karar verme sürecimiz üç şekilde gerçekleşir: ya sadece sezgilerimizle, yani duygularımızla karar veririz ya da sadece sezgilerimizi bir kenara bırakarak mantıkla karar veririz veya aynı anda hem sezgiyle hem de mantıkla karar veririz. İnsanlar, sezgiden büyülü bir 'duygu' olarak söz etseler de, aslında bu, geçmiş deneyimlerimize dayanmaktadır. Genel olarak, sezgi dikkate değerdir. Çünkü bilinçaltımızdaki geçmiş yaşam deneyimlerimizi yansıtır. Ancak, böyle bir yaklaşım her zaman gerçekliğe dayanmaz, bunların çoğu çocuklukta sahip olduğumuz algılardır ve sonuç olarak çok olgun olmayabilir. Bazı insanlar herhangi bir gerçeğe, şekle veya mantığa dayanmayan kararlar alır ve "Altıncı hissim bu kararı vermeme yardım etti" der. Anlık kararlar verdiğimizde genellikle sezgisel kararlar alırız çünkü herhangi bir gerçeğe dayalı karar almak için yeterli zamanımız yoktur. Mantıksal karar verme ise yalnızca gerçeklere, rakamlara ve mantığa dayanır. Böylelikle, kararın duygusal yönleri göz ardı edilir. Hayatımızdaki önemli karar verme anlarında hem sezgisel hem de mantıklı bir karar verme yaklaşımı kullanmalıyız. Bu durumda, daha doğru olan kararı verebiliriz. Öyleyse, nasıl daha etkili kararlar verebiliriz? Genel olarak, karar verme geliştirilebilen bir yetenektir. Bunu yapmak için birkaç faktöre bakalım: İlk kriter: Bazen karar vermemiz gereken bilgiler eksik kalıyor ve bu bilgiye sahip değilsek aldığımız karar istenilen sonucu vermeyebiliyor. Bu konuda zamanımız olursa, gerekli bilgileri alıp buna göre karar vermemiz gerekiyor. İkinci nokta şu ki, ilk kriterin aksine çok fazla, karışık, çelişkili bilgiye sahip oluyoruz. Bu yüzden, karar vermek çok zor oluyor. Buna genelde "Analiz Felci" deniyor, yani çok fazla bilgiyi analiz ediyor ve kararsız kalıyoruz. Böylesi durumlarda, karşımızda çok fazla bilgi varsa, onu azaltmalı ve sadece önemli olanı tutmalıyız. Üçüncü bir faktör olarak, karar vermeden önce alanda tecrübe veya bilgi sahibi olan kişilere danışmak önemlidir. Bazen bir alanda karar vermek isteriz, ancak alanla ilgisi olmayan birine danışırız ve bu sebeple yanlış kararlar verme olasılığımız artar. Mesela, yeni bir araba almak istiyorsun ama biraz kararsızsın ve bazı arkadaşlarına danışman gerektiğini düşünmüyorsun. Bu durumda tabii ki araba konusunda uzman veya bilgili arkadaşlara danışmalısın. Çevredeki tüm arkadaşlardan tavsiye almak hiç de iyi bir fikir değil. Bu seferse beynimiz ihtiyacımız olandan daha fazla bilgiye sahip olacak ve karar vermemiz daha zor olacak. Aynı zamanda, o konuda bilgisi olmayan kişilerden tavsiyeler almış olacağız ki bu da etkili karar vermeyi zayıflatan bir faktördür. Dördüncü konu, 10-10-10 kuralını uygulamaktır. Konu hayati önem taşıyorsa kararımızın sonucunu 10 gün, 10 ay, 10 yıl içinde düşünmemiz gerekiyor. Diyelim ki, kariyerinizi belirleyecek bir meslek seçiminin eşiğindesiniz, o zaman o mesleği seçtikten sonra 10 gün, 10 ay, 10 yıl sonra hangi pozisyonda olacağınızı tahmin edebilmelisiniz. Beşinci etken, alternatifleri önümüze yazıp her birinin artılarını ve eksilerini not etmektir. Sonra bu alternatifleri karşılaştırarak kendimiz için daha iyi bir karar verebiliriz. Diyelim ki, yüksek lisans derecenizi Türkiye’den mi yoksa yurtdışından mı almanız gerektiği konusunda kararsızsınız. O halde, 2 alternatifi ayrı ayrı seçersek, her birinin artılarını ve eksilerini not etmeliyiz, o zaman bahsettiğimiz gerçekleri analiz ederek karar vermek daha doğru olacaktır. Metin yazarı: Kamran Tagiyev Grafik yazarı: Ülker Akhundova Ses yazarı: Cem Acar