Hava Yoksa, Ses de Yok. Deney ile İspatladım. скачать в хорошем качестве

Hava Yoksa, Ses de Yok. Deney ile İspatladım.

ABONE OL! http://bit.ly/basfi   / basfiiledeneyselbilim     / basfiiledeneyselbilim     / basf.basfiiledeneyselbilim   Biz sesleri nasıl duyarız? Ses, bir enerji türüdür. Ve titreşerek dalgalar halinde yayılır. Sesin bu dalgalarındaki titreşim sayısı da frekanstır. Ve biz ancak 20 Hz ile 20.000 Hz frekans aralığındaki sesleri duyabiliyoruz. Ses dalgaları titreşimlerle elde edilir ve birer basınç dalgasıdır. Ne demiştik titreşerek dalgalar halinde yayılır. Artıp azalan basınç sayesinde ortamdaki hava molekülleri sıkışıp genleşir ve böylece ses dalgaları yayılır. Hava moleküllerinin nasıl sıkıştırılıp genleştirildiğini hoparlörün hareket eden zarından da gözlemleyebiliriz. Ses, havada yayılır. Çünkü havada bulunan hava molekülleri titreşerek ses dalgalarını taşır. Ses dalgaları, bir kaynaktan yayıldıktan sonra hava moleküllerini sıkıştırır ve seyrekleştirir, bu sıkışma ve seyrekleşme dalgalanma hareketi olarak algılanır. Bu dalgalanma, havadaki komşu moleküller arasında bir zincirleme etkisi yaratır ve ses dalgalarının yayılmasını sağlar. Ses, deprem, yay ve su dalgaları birer madde dalgasıdır. Madde dalgaları yayılabilmek için maddesel ortama ihtiyaç duyarlar. Görünür bölge renkleri, X ışınları, radyo dalgaları ve kızıl ötesi ışınlar birer elektromanyetik dalgadır. Elektromanyetik dalgalar yayılmak için maddesel ortama ihtiyaç duymazlar hatta maddesel ortam, elektromanyetik dalgaların yayılma hızını azaltır. Uzay biliyorsunuz boşluk. Uzayda ses yayılmaz. Bu yüzden de astronotlar arasında iletişim sağlamak için farklı yöntemler kullanılır. Elektromanyetik dalgalar, örneğin radyo dalgaları veya lazer iletişimi kullanılan yaygın yöntemlerdir. Ay'da da hava olmadığı için sesin ilerlemesi mümkün değildir. Apollo astronotları da bu nedenle Ay'a iniş yaptıklarında birbirleriyle radyo iletişimini kullanmışlar. Peki ses hep aynı hızda mı yayılır? Hayır. Genel olarak ses, gaz, sıvı veya katı ortamlarda yayılır. Sesin yayılma hızı, ortamın elastik özellikleri ve moleküler yapılarıyla ilişkilidir. Örneğin, gazlar genellikle daha düşük yoğunlukta olduğu için sesin yayılma hızı da daha düşüktür. Sıvılar, gazlara göre daha yüksek yoğunlukta olduğunda sesin yayılma hızını daha fazla etkiler. Katılar ise genellikle sesin en hızlı yayıldığı ortamlardır. Çünkü katıların sıkı bir yapıları ve moleküler düzenlemeleri vardır. Örneğin, havada sesin hızı saniyede ortalama 343 metresaniye kadar çıkabilir. Ancak su gibi bir sıvı ortamda sesin hızı saniyede 1484 metresaniye kadar çıkar. Bazı balina türleri, özellikle dişi balinalar, karmaşık ve uzun süren şarkılar söylerler. Bu şarkılar, kilometrelerce uzaklıktaki diğer balinalar tarafından duyulabilir. İletişim veya çiftleşme için adeta konser verirler :) Katı bir ortam ise örneğin çelikte. Sesin hızı daha da artar ve yaklaşık saniyede 5960 metre saniyeye kadar çıkar. Bu nedenle, sesin yayılma hızı ortama bağlı olarak değişebilir ve farklı ortamlarda farklı hızlarda yayılabilir. Havanın sıcaklığına veya yoğunluğuna göre de yayılma hızı değişir. Mesela soğuk havalarda moleküllerin hızı yavaşlar. O yüzden sesin hızı da yavaşlar. Ses dalgaları soğuk havalarda yön değiştirirler. Dağları düşünün, yukarılara doğru tırmandıkça hava nasıl da soğur. Sesin ilerlemesi de zorlaşır. İşte bu yüzden dağcılar haberleşmek için telsiz cihazları kullanırlar. Gece ise ortam zaten soğuk olduğundan ses dalgalarının atmosferin üst kısımlarına doğru yön değiştirmelerine gerek kalmaz. Aşağılar çok daha soğuktur. Bu da sesleri daha net duymamızı sağlar. SORU: Ses hangisinde daha hızlı yayılır? A) Su B) Hava (Cevap: A) BASF Türk Kimya iş birliği ile hazırlanmıştır.