Rəvvadilər Dövləti, Şəddadilər Dövləti. Az.Tarixi 7.7 скачать в хорошем качестве

Rəvvadilər Dövləti, Şəddadilər Dövləti. Az.Tarixi 7.7

Geniş əraziləri əhatə edən Xilafət,  işğal etdiyi ərazilərə ərəbləri köçürməklə yerli əhalini ərəbləşdirmə siyasəti yeridirdi, Din bayrağı altında ərəb dilinin yerli əhali arasında yayılması təmin edilir bununlada öz ana dilini unudan xalqlar ərəbləşirdi, Necəki ərəb işğalından sonra dünyanın ən qədim mədəniyətinə Sahib olan mesapotomiya və şimali Afrika ölkələri ərəbləşərək öz kimliklərini unutmuşdular, hər işğalçı ölkəyə xas olan bu siyasət Azərbaycan xalqına təkçə ərəblər tərəfindən yox həmçinin farslar və ruslar tərəfindəndə tətbiq edilib lakin qədim mədəniyətə mənsub olan xalqımızın öz köklərinə bağlığı bizi başqa millətlərin tərkibində əriyib yox olmaqdan qutarmışdır. 7-8 ci əsrlərdə Azərbaycana bu məqsədlə köçürülən Ərəb tayfalarından olan Rəvvadilər təbriz, marağa, qaradağ və əhər bölgəsində yurd salmış, burada Rəvvadi əmirliyini yaratmışdılar, Salarilər dövlətinin zəyiflədiyi bir dövrdə güclənən Rəvvadi Əbulhica 981 ci ildə axırıncı salari hökümdarı ibrahim ibn Mərzbana qalib gələrək onu taxtdan saldı. Beləliklə Azərbaycanın cənubun da paytaxdı Ərdəbil şəhəri olan yeni bir dövlət rəvvadilər dövləti yaranmış oldu. Cənubi Azərbaycanda əhalinin böyük hissəsi yerli türklərdən ibarət idi,  Rəvvadilər ərəb mənşəli olsalarda çoxluq təşgil edən türk xalqlarının içərisində türkləşmiş orduda və dövlət işlərində türklərin nüfuzu artmışdı. 1028-ci ildə Rəvvadi  hökümdarı Vəhsudan  Xorasandan köç etmiş oğuz-türklərinin Azərbaycanda məskunlaşmasına icazə verməklə türk tayfalarının bu ərazilərdə daha da möhkəmlənməsinə səbəb oldu.. Azrbaycanın şimalında isə Salarilərin zəiflədiyi bir dövrdə fəallaşan feodalların içərisində Şəddadilər nəsli xüsusilə seçilirdi.  Məhəmməd ibn Şəddadın dövründə Dəbil şəhəri və ətrafında müstəqil əmirliyin əsasını qoyan şəddadilər daha sonralar Gəncəni ələ keçirərək 971 ci ildə Şəddadilər dövlətini yaratdılar.. Gəncə dövlətin paytaxtı oldu. Fəzl ibn Məhəmmədin dövründə (985—1030) Şəddadilər dövləti daha da qüvvətləndi. Mərkəzi hakimiyyət gücləndirildi. İtaət göstərməyən xırda feodallar mərkəzi hakimiyyətə tabe edildi. Fəzl ibn Məhəmməd 1027-ci ildə Araz çayı üzərində Xudafərin körpüsünü tikdirdi. Bu körpünün tikilməsi Azərbaycanın şimalı ilə cənubu arasında iqtisadi və mədəni əlaqələrin genişlənməsinə səbəb oldu. Şəddadi Fəzl ibn Məhəmmədin hakimiyyəti dövründə Şirvanşahlarla dostluq münasibətləri qurulmuş sülalələr arasında qohumluq əlaqəsi də yaradılmışdı. Şəddadilər Cənubi Azərbaycanda mövcud olan Rəvvadilərlə və Azərbaycanın şimalındakı Tiflis əmirliyi ilə sıx iqtisadi və mədəni əlaqələr qurmuşdu.   Oğuz türklərinin yeni axınları Şəddadilərin hərbi qüdrətinin artmasına səbəb oldu. 1037-ci ildə Dəbili ələ keçirmək istəyən Bizans qoşunlarına zərbə vuruldu. Bunun ardınca Bizans və gürcü feodallarının Tiflis müsəlman əmirliyini məğlub etmək və Tiflisi ələ keçirmək cəhdləri də boşa çıxdı Şəddadilərin gücü Əbüləsvar Şavurun dövründə (1049—1067) daha da artdı.  paytaxt Gəncəni möhkəmləndirmək üçün şəhər ətrafına xəndəklər qazılıb, qala divarları çəkildi. Əbüləsvar Şavur 1063-cü ildə usta İb Osmanogluya Gəncənin qala qapılarını düzəltdirdi. qala qapılarının hazırlanmasından  76 il sonra yəni 1139 cu ildə Gəncə ətrafında güclü zəlzələ baş vermiş şəhər dağılmışdı və bunu fürsət bilən gürcülər hücum edərək şəhəri yağmalamış və qala qapılarıda qənimət kimi özləri ilə aparılmışdır. Gəncə qala qapıları hal hazırda gürcüstanda gelatı monastrında saxlanılır   Daim Azərbaycanın qərb torpaqlarını ələ keçirməyə çalışan erməni və gürcü feodalları Bizans imperiyasına arxalanmışdır Şəddadilər isə onlara qarşı yerli türk tayfaları ilə yanaşı Azərbaycana axın etmiş səlcuq türkləri ilə birlikdə mübarizə aparmışdır.