Δημήτρης Σγουρός-Αρχείο Παύλου Βλαστού, Πεντοζάλης παλαιός скачать в хорошем качестве

Δημήτρης Σγουρός-Αρχείο Παύλου Βλαστού, Πεντοζάλης παλαιός

Μουσική διασκευή-ερμηνεία: Δημήτρης Σγουρός Στίχοι: Παραδοσιακοί « Δοξαριαίς ή κονδυλιές του χορού Πεντοζάλη. Ηρώων, στρατιωτών χορός, (αρχαία όρχησις) Κρητών. Δώριον μέλος», ήχος Πρώτος, ρυθμός 4/σημος (τόμος 5, σελ. 141). Για την ολοκλήρωση του χορού, χρησιμοποίησα ακόμη άλλες δύο καταγραφές του Βλαστού με κοντυλιές του Πεντοζάλη, από τον τόμο 6 : α. σελ. 371 και β. σελ. 397. «Του Πεντοζάλη χορού τον οποίο διέσωσαν οι ορεινοί της επαρχίας Αμαρίου, γενικευθείς μετά την επανάστασιν του 1821 και εις όλον το τμήμα Ρεθύμνης, σήμερον δε γνωστός εις όλους σχεδόν τους Κρήτας, τονίζομεν κοντυλιές τινας όπως εξιχνιάσομεν την αρχαίαν του πηγήν, εκ ποίου έθνους επήγασε πρώτον. Και πρώτον, αποδεικνύεται ούτος, αφ’ εαυτού του, ότι είναι όρχησις ηρωϊκή και ενθουσιώδης υπερέχων κατά τούτο πάντων των άλλων, δια την στάσιν και το αριμάνιον και τακτικόν των βημάτων αυτού και δεύτερον, εκ του ήχου αυτού όστις είναι πασιφανεστάτη απόδειξις ότι είναι και υπάγεται εις τον καθ’ ημάς Α΄ ήχον ήτοι ο Δώριος. Όθεν είναι τόσον πασιφανές και αναμφισβήτητον σήμερον δια της αποκαλύψεώς μου ταύτης της πρωτοφανούς, ότι η όρχησις αύτη είναι Δωρική των αρχαίων Δωριέων Κρητών». (Σημείωση Βλαστού,τόμος 6 σελ. 368) Λυράκι-τραγούδι: Δημ. Σγουρός, Λαούτο σόλο: Δ. Σιδερής, Λαούτο τέμπο: Στ. Συκάκης, Νταούλι: Γ. Παπατζανής. ρέγομαι: ορέγομαι, επιθυμώ, ευχαριστιέμαι ζάλα: βήματα γιαγέρνει: επιστρέφει, γυρίζει πίσω κρεβατίνας: της κληματαριάς νταγιαντίσω: να υποφέρω, να ανεχτώ Από τις επισημάνσεις που έχω στο ένθετο "...Τώρα στο θέμα του Πεντοζάλη ο Βλαστός λέει ξεκάθαρα ότι όπως φαίνεται από τον ήχο και τα μουσικά μοτίβα του (κοντυλιές), πρόκειται για αρχαίο (πολύ παλιό) πολεμικό χορό, Δωρικής προέλευσης, που στην εποχή του ήταν διαδεδομένος σε όλη την Κρήτη (τόμ. 6 σελ. 368). Στη σελ. 397 του τόμου 6 όπου ο Βλαστός καταγράφει μια κοντυλιά του Πεντοζάλη δίνει τον τίτλο: «Ο χορός Πεντοζάλης καλούμενος (τρία βήματα έμπροσθεν και δύο όπισθεν)», ενώ στο υποσέλιδο σημειώνει: «Τούτο είνε εν Τεμάχιον (κοντυλιά) κομμάτι, μέρος, περίοδος του Πεντοζάλη διότι έκαστος χορός σύγκειται από πολλά τοιαύτα τεμάχια και διαφόρων ήχων, αρκεί να έρχονται σύμφωνα εις τον ρυθμόν του χορού. Εις έκαστον δε τεμάχιον δύναται ο τραγωδιστής να τραγωδήσει εν δίστιχον δεκαπεντασύλλαβον ως τα συνήθη Κρητών». Επίσης στον τόμο 5 σελ. 143 όπου καταγράφει κάποιες στροφές του Μαλεβιζιώτη γράφει στον τίτλο: «Κονδυλιές του Μαλεβυζότικου (ή Ηρακλειώτικου) χορού των Ανατολικών της Κρήτης επαρχιών». Ενώ στο υποσέλιδο σημειώνει: «Ούτος είναι ο μόνος χορός της Κρήτης ο οποίος διετήρησε μέχρι των ημερών μας μίαν θαυμασίαν και τεχνητήν σειράν στροφών (ή κονδυλιών) συνδεδεμένων η μία προς την ακόλουθον, αριθμούντων 240 εν όλω στροφάς…». Η άποψη αυτή δεν διαφέρει απ’ αυτό που έχουν υποστηρίξει κατά καιρούς όσοι μουσικολόγοι έχουν ασχοληθεί με τα μουσικά της Κρήτης. Και πραγματικά είναι οφθαλμοφανές ότι αυτές οι «πυρρίχιες» μουσικές φράσεις («δοξαριαίς» και «κονδυλιές» τις ονομάζει ο Βλαστός) που παρόμοιες συναντούμε και στον Μαλεβιζιώτικο-Πηδηχτό, τη Σούστα, αλλά και στους άλλους πηδηχτούς κρητικούς χορούς, είναι πολύ παλιάς προέλευσης. Τις έχουν παίξει αναρίθμητοι μουσικοί και με το πέρασμα του χρόνου έχουν φτάσει ως εμάς σε μια τέλεια μορφή. Κάθε φορά που τις παίζουμε είναι σαν να κάνουμε ένα μεγάλο ταξίδι στο χρόνο προς τα πίσω και νιώθουμε σαν να είναι μαζί μας, παρόντες, όλοι εκείνοι που έχουν συμβάλλει στη διαμόρφωσή τους, αλλά ταυτόχρονα αυτές οι μελωδικές φόρμες σου αφήνουν πάντα «χώρο» για να βάλεις κι εσύ το λιθαράκι σου, το προσωπικό σου στοιχείο, την προσωπική σου συμβολή. Από τα μελωδικά μοτίβα-γυρίσματα του Πεντοζάλη που κατέγραψε ο Βλαστός τα οποία είναι διαφορετικά από τα γυρίσματα που επικράτησε να παίζονται στα Χανιά, φαίνεται ότι ο Πεντοζάλης δεν μπορεί να δημιουργήθηκε στη συνάντηση των οπλαρχηγών που έγινε στην Ανώπολη Σφακίων το 1770-όπως ισχυρίζονται κάποιοι-, αλλά είναι παλαιότατος χορός, διαδεδομένος μάλιστα σε όλη την Κρήτη, που προϋπήρχε και οι απαρχές του χάνονται στο βάθος του χρόνου. Οι οργανοπαίχτες έπαιζαν σ’ αυτόν πυρρίχια, αρχαιότροπα, λιτά, δωρικά μελωδικά μοτίβα, σαν αυτά που μας κατέγραψε ο Βλαστός ή σαν αυτά που έπαιξε ο Κιώρος στην Ανώπολη, αλλά και άλλα παρόμοια που ταιριάζουν στο πνεύμα του χορού και τα οποία μπορούν να αυτοσχεδιάσουν όσοι μουσικοί έχουν κατακτήσει την ουσία και το ήθος του χορού. Εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι ο Βλαστός ονομάζει το χορό Πεντοζάλη και όχι Πεντοζάλι, όπως υποστηρίζουν κάποιοι αποδίδοντας τη δημιουργία του χορού στο 5ο ζάλο δηλαδή την επανάσταση του Δασκαλογιάννη. Είμαι σίγουρος ότι αν ο Πεντοζάλης είχε δημιουργηθεί πράγματι στη συνάντηση των οπλαρχηγών στα Σφακιά, ο Βλαστός θα το ήξερε. Κι αν το ήξερε θα το είχε καταγράψει, όπως κατέγραψε τόσα και τόσα πατριωτικά τραγούδια συνδυάζοντάς τα με τα ιστορικά γεγονότα που τα δημιούργησαν". Από την κασετίνα: ¨Σκοποί και τραγούδια της Κρήτης από το Αρχείο του Παύλου Βλαστού 1860-1910" #Σγουρός#Πεντοζάλης#παλαιός