اسفار ملاصدرا- ملاصدرا چطور بن‌بست ماهیت و وجود را می‌شکند؟ - آیة الله جوادی آملی- جلد اول - جلسه 40 скачать в хорошем качестве

اسفار ملاصدرا- ملاصدرا چطور بن‌بست ماهیت و وجود را می‌شکند؟ - آیة الله جوادی آملی- جلد اول - جلسه 40

آیة الله جوادی آملی در این جلسه به یکی از مسائل بنیادین فلسفه اسلامی، یعنی رابطه میان وجود (هستی) و ماهیت (چیستی)، می‌پردازد و سه پاسخ کلیدی به یک اشکال منطقی (شبهه) درباره صفت بودن وجود برای ماهیت ارائه می‌دهد. اشکال اصلی این است که اگر وجود صفتی برای ماهیت باشد، این صفت یا باید قبل از موصوف (ماهیت)، یا بعد از آن، یا همزمان با آن باشد که هر سه حالت به محالات عقلی (مانند تسلسل یا اجتماع نقیضین) منجر می‌شود. در پاسخ به این معضل، سه رویکرد مطرح می‌شود: پاسخ ابتدایی با تمایز گذاشتن میان حمل اُولی و حمل شایع (یا دو اعتبار ملاحظه ذهنی) تناقض را رفع می‌کند؛ پاسخ میانی بر این اساس استوار است که وجود و ماهیت دارای اتصاف بسیط و اتحادی هستند نه اتصاف مرکب موضوع و عَرَض، لذا قاعده فرعی بودن ثبوت محمول برای ثبوت موضوع در اینجا کاربرد ندارد. در نهایت، پاسخ نهایی و عمیق‌تر که به اصالت وجود در حکمت متعالیه اشاره دارد، بیان می‌کند که وجود اصل و ماهیت فرع است و قضیه اتصاف در واقع عکس‌الحمل است، به این معنا که ما ابتدا هستی را می‌یابیم و سپس ماهیت را از آن انتزاع می‌کنیم؛ بنابراین، این بحث بیشتر یک تحلیل ذهنی است تا یک واقعیت خارجی.