آشنایی با چهارصد مفهوم فلسفی برای علوم انسانی | عقل و استدلال - بخش اول - دقایق سی‌وچهار تا هفتادویک скачать в хорошем качестве

آشنایی با چهارصد مفهوم فلسفی برای علوم انسانی | عقل و استدلال - بخش اول - دقایق سی‌وچهار تا هفتادویک

این درسگفتار محصول همکاری موسسه خانه آشنا و موسسه‌ فرهنگی فرزانه است و در صفحات مجازی این دو موسسه انتشار مییابد . . . امروزه، میگوییم قیاس (دیداکشن) و استقراء (اینداکشن) و ابداکشن داریم. ابداکشن به لحاظ لغوی به معنایِ استدلال ربایشی است. گاهی استدلال فرضیه ربایی نیز میگویند. یعنی فرضیه ای را از میان فرضیه ها میدزدیم. امروزه به آن استنتاج بهترین تبیین میگویند. اکثر استدلالات در زندگی عرفی و عادی و در علوم ابداکشن اند. اگر قتلی در خلوت محض صورت گرفته باشد که فقط قاتل و مقتول وجود داشته‌اند، اصلاً نمیتوانیم قیاس و استقراء به کار ببریم. در دادگاه فرضیه ربایی میکنند. در فرضیه ربایی فکت یا فکت هایی را کنار هم میگذارید که چون محسوس بوده‌اند قابل انکار نیستند. بعد میگوییم این فکت ها محقق نمیشدند، مگر اینکه فرضیه ای داشته باشیم. آن فرضیه را نتیجه استدلال میگیریم. مثلاً چند جای لباس این شخص خونی است. کاردی خونی نیز در جیبش پیدا شده است. وقتی همسایه ها او را دیده‌اند، بسیار وحشت زده بوده و دیرتر از سایر شب ها وارد خانه شده است. این فکت ها محسوس اند (تا محسوس نباشند اعتبار ندارند). این فکت های محسوس را کنار هم میگذاریم و فرضیه ای میسازیم که همه اینها بتوانند با آن فرضیه آشتی کنند/سازگار باشند. از آن فرضیه نتیجه میگیریم که این شخص قاتل است؛ وگرنه ما که اصلاً قاتل را ندیده‌ایم... به نظر میآید استنتاج بهترین تبیین نیز از لحاظ اعتبار به حد قیاس نمیرسد، به دلیل این‌که در میان فرضیه هایی که به ذهن ما میرسید، بهترین را انتخاب کردیم. ممکن است قدرت خلاقه‌ ما ضعیف باشد و فرضیه ای محتملتر به ذهن شخصی دیگر برسد. بنابراین، استنتاج بهترین تبیین همیشه تا اطلاع ثانوی معتبر است، یعنی تا وقتی که اولاً فرضیه ای اضافه بر فرضیه های موجود پیدا شود و ثانیاً آن فرضیه بهتر از بهترین فرضیه قبلی باشد. از این نظر، قدرت تخیل این قدر در علم ارزش دارد، چون تعداد فرضیه ها را بیشتر میکند