GIDA KATKI MADDELERİ ZARARLI MI? скачать в хорошем качестве

GIDA KATKI MADDELERİ ZARARLI MI?

Gıda Katkı Maddeleri Zararlı Mı? Bilimsel Gerçekler ve Örneklerle Açıklama Gıda katkı maddeleri (tatlandırıcılar, koruyucular, renklendiriciler, kıvam artırıcılar vb.) yıllardır tartışılan bir konu. Pek çok kişi “katkı maddesi var = zararlı” diye düşünüyor. Oysa bilimsel olarak katkı maddeleri belirlenen güvenli limitler içinde kullanıldığında insan sağlığına zararlı değildir. Dünya Sağlık Örgütü (WHO), FAO, EFSA (Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi) ve FDA (Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi) gibi kuruluşlar her katkı için ADI (Acceptable Daily Intake – kabul edilebilir günlük alım miktarı) belirler. Bu limitler aşıldığında ise elbette risk doğabilir. Ancak günlük yaşamda bu limitlere ulaşmak çoğu zaman imkânsıza yakındır. ⸻ 🔹 Örnek 1: Asesülfam K (E950) – Kola Üzerinden Hesap Asesülfam K, kalorisiz bir tatlandırıcıdır. EFSA tarafından belirlenen ADI limiti 15 mg/kg/gün’dür. 👉 Örneğin 70 kg ağırlığında bir kişi için günlük güvenli üst sınır: 70 × 15 = 1050 mg’dır. Bir kutu kolada (330 ml) yaklaşık 40 mg asesülfam K bulunur. Bu durumda, 70 kg bir bireyin ADI limitini aşması için: 1050 ÷ 40 ≈ 26 kutu kola içmesi gerekir! Yani günde 1–2 kutu diyet kola içmek sağlıklı bireyler için risk oluşturmaz. ⸻ 🔹 Örnek 2: Aspartam (E951) – Diyet Ürünler Aspartam için ADI limiti 40 mg/kg/gün (EFSA), 50 mg/kg/gün (FDA) olarak belirlenmiştir. 70 kg bir kişi için güvenli üst sınır yaklaşık 2800 mg’dır. Bir kutu diyet kolada ortalama 180 mg aspartam vardır. Bu limiti aşmak için 15 kutu diyet kola içmek gerekir. ⸻ 🔹 Örnek 3: Benzoik Asit (E210) – Koruyucu Gazlı içeceklerde kullanılan benzoik asit için ADI değeri 5 mg/kg/gün’dür. 70 kg’lık bir birey için güvenli sınır 350 mg’dır. Bir kutu meyve aromalı gazozda yaklaşık 150 mg benzoik asit bulunabilir. Bu sınırın aşılması için 2–3 kutudan fazla içmek gerekir. ⸻ 🔹 Örnek 4: Nitritler (E249–E250) – Şarküteri Ürünleri Sosis, salam ve sucuklarda mikrobiyal bozulmayı engellemek için kullanılan nitritler için ADI: 0,07 mg/kg/gün’dür. 70 kg birey için güvenli limit 4,9 mg’dır. 1 adet sosis ortalama 0,5 mg nitrit içerir. Bu da yaklaşık 10 sosis tüketildiğinde sınıra yaklaşılabileceğini gösterir. ⸻ 🔹 Örnek 5: Kükürt Dioksit (E220) – Kuru Meyveler Kuru kayısıda koruyucu olarak kullanılan kükürt dioksit için ADI değeri 0,7 mg/kg/gün’dür. 70 kg’lık birey için limit 49 mg’dır. 100 gram kuru kayısıda yaklaşık 10 mg SO₂ bulunur. Bu durumda, 500 gramdan fazla kuru kayısı yenildiğinde ADI sınırına yaklaşılır. ⸻ 📖 Kaynaklar (Bilimsel ve Güvenilir Linkler) • WHO – Food Additives • EFSA – Food Additives • FDA – Understanding Food Additives • Aspartame Safety • Food Additives and Health #gıdameselesi #bilim #deney #gıdamühendisliği #katkımaddeleri #gıdakatkımaddeleri #katkımaddelerizararları #gıdakatkımaddelerifaydaları