NAJWIĘKSZA POLSKA EGZEKUCJA. Szwedzi nie mieli żadnych szans скачать в хорошем качестве

NAJWIĘKSZA POLSKA EGZEKUCJA. Szwedzi nie mieli żadnych szans

Wiosną roku tysiąc sześćset pięćdziesiątego szóstego szwedzka armia była przekonana, że opór Rzeczypospolitej został złamany. Po miesiącach rabunków, podpaleń i terroru żołnierze Karola Dziesiątego maszerowali przez Mazowsze i Małopolskę z całkowitą pewnością siebie, niosąc wozy pełne łupów i wierząc, że żadna polska siła nie jest już w stanie zagrozić ich dominacji. Nie wiedzieli jednak, że w cieniu lasów, mokradeł i wąskich dróg dojrzewała zemsta, która przeszła do historii jako jedna z najbardziej jednostronnych i druzgocących egzekucji XVII wieku. Dowodzona przez Stefana Czarnieckiego polska armia przeszła całkowitą przemianę. Po miesiącach pościgów, rajdów i zasadzki żołnierze, zahartowani cierpieniem własnych rodzin i zniszczeniem kraju, maszerowali nie po to, by odpierać najeźdźcę, lecz by go upokorzyć. Czarniecki wiedział, że zniszczenie jednego wysuniętego szwedzkiego zgrupowania może mieć znaczenie większe niż jakakolwiek zwykła bitwa — mogło przełamać mit o szwedzkiej niezwyciężoności i dać Rzeczypospolitej impuls do całkowitego odrodzenia. Oddział Adolfa Wittenberga, rozciągnięty między Warką a Pilicą, stał się idealnym celem. Polacy wykonali błyskawiczny marsz osłonięty terenem, po czym zamknęli przeciwnika w pułapce „młota i kowadła”: uderzenie jazdy z przodu i boku, a jednocześnie zablokowane drogi odwrotu. Kiedy Szwedzi zorientowali się, co się dzieje, było już za późno. W ciągu niespełna jednej godziny całe zgrupowanie przestało istnieć. Pilica, którą próbowali forsować w panice, zamieniła się w ich grobowiec — wielu tonęło pod ciężarem uzbrojenia, inni ginęli od kopii, szabel i ognia polskiej dragonii. W relacjach pisano, że w niektórych miejscach po ciałach można było przejść na drugi brzeg, nie mocząc butów. Egzekucja Wittenberga stała się punktem zwrotnym Potopu. Zniszczenie całego szwedzkiego oddziału w tak krótkim czasie wstrząsnęło Europą, a w Rzeczypospolitej wywołało wybuch nadziei i determinacji. Po raz pierwszy od miesięcy Polacy uwierzyli, że mogą nie tylko przetrwać, lecz również zwyciężyć. To wydarzenie pokazało, że kraj nie jest już ofiarą — lecz myśliwym, który odzyskuje własne ziemie. Największa polska egzekucja Potopu stała się symbolem chwili, w której losy wojny zaczęły się odwracać. ŹRÓDŁA Robert I. Frost – „The Northern Wars: War, State and Society in Northeastern Europe, 1558–1721”; Leszek Podhorodecki – „Stefan Czarniecki”; Mirosław Nagielski – „Wojny i wojskowość polska w XVII wieku”; Andrzej Kersten – „Potop szwedzki w Polsce”; S. Herbst – „Wojna polsko-szwedzka 1655–1660”; Korespondencja Jana II Kazimierza i Stefana Czarnieckiego; Relacje kampanijne z roku 1656.